“Böyük Ermənistan” yaradılması ideyasının sayıqlama olduğunu ermənilər “erməni məsələsi”nin meydana çıxmasından sonrakı bütün dövrlərdə əla anlayırdılar. Hətta 1914-1918-ci illər Birinci Dünya müharibəsi başlamazdan öncə, gələcək hərbi əməliyyatlar teatrının ərazisinə – Türkiyəyə və Zaqafqaziyaya yayılmış ermənilərin cəlb edilməsi ilə bağlı Antantanın “Daşnaksütyun”a təklifindən də bu aydın görünür. Onlar ermənilərə “Böyük Ermənistan” yaratmağı təklif etməklə erməniləri öz məqsədləri uğrunda marionetə çevirmək istəyirdilər.

1918-ci ilin mayında Şimali Azərbaycan özünün dövlət müstəqilliyini elan etdikdən sonra yeni yaranmış Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti bir çox ağır və kəskin problemlərlə qarşılaşdı.

Dövlətlər arasında baş verən müharibələrdə adətən hərbi əməliyyatların daha fəal surətdə cərəyan etdiyi və müvafiq olaraq da bu müharibələr nəticəsində ən çox maddi və insani itkiyə məruz qalan ərazilər həmsərhəd bölgələr olur. Bu mənada Ermənistan dövləti tərəfindən Azərbaycan Respublikasına qarşı elan olunmamış müharibənin ağırlığını ilkin olaraq məhz Azərbaycanın həmsərhəd rayonlarının hiss etməsi təsadüfi deyildir.

XIX əsrin 90-cı illərindən başlayaraq ermənilər millətçi partiyalarını təsis edərək, əsasən, Türkiyə torpaqları hesabına «Ermənistan dövləti» yaratmaq planını qarşılarına məqsəd qoymuşlar. Yaradılan millətçi partiyalar ermənilərdə başqa millətlərə, xüsusilə də türklərə qarşı nifrət hissi oyatmağa çalışırdılar.

İsveçrənin “Hebdo” qəzetində müxbir Antuan Hararinin Ermənistanın Azadlığı uğrunda Gizli Erməni Ordusunun (ASALA) üzvü, 1981-ci ildə Cenevrədə Türkiyə konsulluğunun əməkdaşını qətlə yetirən terrorçu Mardiros Jamkoçyan ilə görüşü barədə məqaləsi dərc olunub.

Məqalədə terrorçu ASALA-nın Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində fəaliyyət göstərdiyini, bu qurumun Ermənistanın xüsusi xidmət orqanlarına və ordusuna inteqrasiya etdiyini, Ermənistanın terroru dəstəkləyən ölkə olduğunu etiraf edib.

XIX əsrin axırlarında Rusiya-Türkiyə müharibəsi (1877-1878) erməni xəyanətinə geniş meydan açmışdı. Qərbi Ermənistan adlandırdıqları qədim türk torpaqlarının Rusiyanın himayəsinə keçirilməsi üçün hər cür hiyləyə əl atan ermənilər özlərinin könüllü silahlı dəstələrinin köməyi ilə istər döyüş meydanlarında, istərsə də arxada misli görünməmiş qanlı cinayətlər törədirdilər.