Tarixi qədimlik təsəvvürünə görə, ermənilərin Böyük Ermənistan hesab edilən həqiqi vətəni Rusiya hüdudlarından kənarda, daha doğrusu Kiçik Asiyada yerləşir. Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilərə gəlincə, onların bir hissəsi aborigen olub, xristian dinini qoruyub saxlayan qədim albanların nəslindəndir. Bir hissəsi təqib və hücumlardan qurtarmaq üçün Azərbaycan torpaqlarında sığınacaq tapan İran və Türkiyə qaçqınlarıdır.
B.İşxanyan. «Qafqaz xalqları», Petroqrad. 1916-cı il, səh 18.

Hazırda Ermənistan Respublikasının yerləşdiyi ərazi yaxın keçmişdə – XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycan dövləti olan İrəvan xanlığının torpaqları idi.

Ermənilər dövlət qurmuşdularmı? Ermənilərin bəd əməlləri, niyyətləri və daxili xisləti ilə bağlı dünyanın tanınmış adamları aşağıdakəları demişlər:

…V əsrdə yaşamış erməni tarixçisi Moisey Xorenski hələ eramızdan əvvəl II əsrdə bu torpaqda türkdilli bolqarların olması haqqında məlumat verərək qeyd edir ki onların başçısının adı ilə Vənənd toponimi yaranmışdır . O, fikrini bir qədər genişləndirərək bu torpaqlarda yaşayan Kəngər tayfası haqqında da danışır. Digər erməni tarixçisi Ermənistan və Albaniya sərhədində Kəngər dağlarının olduğunu qeyd edir. «Erməni coğrafiyası»nda da Kəngər yer adından bəhs edilir. (Ermənistanın Qukasyan rayonunda yerləşən bir dağ indi də Kəngər dağı adlanır).

Erməni tarixşünasların bir çoxu ermənilərin kökünü mənbə olaraq özlərinə daha yaxın olan qövmlərin – asur, yunan və yəhudilərin əsərlərinə bağlayırlar. Onların “Böyük Ermənistan” dedikləri ġərqi Anadolu ilə Kilikiya deyə adlandırdıqları Adana və Tarsus bölgələrinin Asur hökmdarlarından Salmanazar ilə Sardanəpal zamanında Asur dövlətlərinə bağlı olduqları görülür.

1993­-1995-­ci illərdə Ermənistan Milli Təhlükəsizlik naziri olmuş David Şahnazaryanın fikrincə, «bugünkü Ermənistanın siyasəti tarix haqqında romantik, mifoloji təsəvvürlərə əsaslanır… Hazırkı hakimiyyət erməni dövlətinin gələcəyini olmayan yerdə ­tariximizdə axtarır».