«2016 թ. ապրիլին Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի սրումից հետո, Ադրբեջանը և Հայաստանը գտնվում են՝ 1994 թ. հրադադարի ռեժիմի մասին պայմանագրի ստորագրման պահից հետո՝ պատերազմին առավել մոտիկ իրավիճակում»։
Ինչպես հայտնում է Armenia.Az-ը, այդ մասին ասվում է Ճգնաժամային խմբի՝ ղարաբաղյան հակամարտության մասին հաշվետվության մեջ։
Նշվում է, որ ապրիլյան ռազմական ընդհարումների պատճառ դարձած քաղաքական իրավիճակը և անվտանգության խնդիրը առավել բարդացել է, երկու կողմերը հայտարարում են, որ սկսվել է էսկալացիայի նոր ալիք. «Մայիսին զորքերի շփման գծում իրավիճակը եղել է բավականին լարված։ Կարգավորման գործընթացը դադարեցվել է, երկու կողմերը պատրաստ են դիմակայելու։ Այդ լարվածությունը կարող են բերել լայնամասշտաբ պատերազմի, որը կբերի խաղաղ բնակչության կորստի, ինչպես նաև տարածաշրջանային ուժերին կստիպի միջամտել իրավիճակին։ Ռուսաստանը, Ֆրանսիան և ԱՄՆ-ը պետք է վերջ տան տարաձայնություններին, ճնշում գործադրեն կողմերի վրա և կանխեն բռնության նոր ալիքի բռնկման ռիսկը»։
Հաշվետվության մեջ ասվում է, որ անցած տարվա մայիսին և հունիսին նախագահների մակարդակով հանդիպումները տեսանելի արդյունքներ չեն տվել, ընդհակառակը՝ անցած տարվա ամռան վերջից էսկալացիան ուժեղացել է և բերել է տասնյակ մարդկային զոհերի. «Ադրբեջանի և Հայաստանի առաջնորդները չեն վստահում միմյանց, չեն ուզում հաշվի առնել փոխադարձ շահերը։
Նրանց, ինչպես նաև կառավարությունների պաշտոնական անձանց ու բարձրաստիճան զինվորականներիմ միջև կապ չի ստեղծվել։ Դրա արդյունքում տեղի է ունեցել լճացում և դա խոսում է այն մասին, որ իրավիճակը ցանկացած պահի կարող է վերահսկողության տակից դուրս գալ։ Ինչպես նաև, երկու հասարակություններում ձևավորվել է այնպիսի կարծիք, որ նոր պատերազմը անխուսափելի է և ղարաբաղյան հակամարտությունը պետք է կարգավորվի ցանկացած ճանապարհով, նույնիսկ պատերազմի ճանապարհով»։
Հաշվետվության համաձայն, պաշտոնական Բաքուն սկսել է առավել համառ պահանջել միջազգային հանրության կողմից ճանաչումը, որ նրա տարածքները անեքսիայի են ենթարկվում հայերի կողմից, ինչպես նաև Արևմուտքի կողմից պատժամիջոցների կիրառումը. «Նա կանխում է Լեռնային Ղարաբաղում միջազգային սուբյեկտների գործունեությունը, խոչընդոտում է օկուպացված տարածքներ այցերին և այնտեղ տնտեսական գործունեության անցկացմանը։ Լարվածության աճի հետ միջազգային միջնորդությունը հետ է մնում։ Չնայած նրան, որ Ռուսաստանը հանդիսանում է ամենաազդեցիկ արտասահմանյան դերակատար, այս հարցում նրա մասնակցությունը միանշանակ չէ։ Մինսկի խմբում նա ամենաշահագրգռված երկիրն է, սակայն դրա հետ մեկտեղ, նա մյուս երկրներից ավելի շատ է զենք վաճառում Ադրբեջանին և Հայաստանին։ Բոլոր դեպքերում երևում է, որ Ռուսաստանը ավելի շատ շահագրգռված է տարածաշրջանում իր շահերի ընդլայնման, քան թե հակամարտության կարգավորման մեջ»։
Ճգնաժամային խմբի եզրակացության համաձայն, շարունակվող դիմակայության ֆոնի վրա՝ միջնորդների գլխավոր խնդիրը պետք է կայանա հետևյալում. մշտական կապ ապահովվել Հայաստանի և Ադրբեջանի առաջնորդների միջև, Երևանին և Բաքվին ստիպել մեղմացնել դրքորոշումները և դեն նետել ճարտասանությունը. «Նրանք պետք է երկու երկրներին ստիպեն, վստահության գալ և անվտանգության վերականգնման համար անհապաղ միջոցների ձեռնարկման հետ կապված պայմանավորվածության։ Այստեղ մտնում են նաև ԵԱՀԿ-ի դիտարկում իրականացնող անձանց թվի ավելացումը, ԵԱՀԿ-ի ղեկավարության հետ հետաքննությունների մեխանիզմների գործարկումը և տարածքներում երկու կողմերի բարձրագույն սպաների միջև մշտական կապի ստեղծումը։ Դրա հետ զուգահեռ, կողմերը պետք է սուբստանտիվ բանակցություններ անցկացնեն՝ չլուծված հարցերի, ներառյալ՝ Լեռնային Ղարաբաղին հարակից շրջանները Ադրբեջանին վերադարձնելու, Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի, միջազգային անվտանգության ապահովման և հարկադիր վերաբնակներին իրենց հարազատ հողեր վերադարձնելու հարցերի շուրջ»։
