Ռուսաստանի՝ Իրանից հայերի վերաբնակեցման հիմնական նպատակներից մեկը էր՝ «քրիստոնեականացնել», ավելի ճիշտ «հայկականացնել» Ադրբեջանի գավառները: 19-րդ դարի 30-կան թթ. սկզբներին Անդրկովկասի «վարչական կառուցվածքը» որոշելու համար այդ տարածքներ ժամանած սենատորներ Պ.Ի. Կուտայսովը և Յ. Ի. Մեչնիկովը նույնպես այդ նպատակն էին հետապնդում: Նրանք «այդ երկրի բնակչությանը ուղղափառ կրոնի ճառագայթներով լուսավորելու և կենարար խաչը իսլամական փլատակների վրա բարձրացնելու» համար առաջարկում էին՝ «այդ տարածքների բնակիչներին ստիպել ռուսերեն խոսել, մտածել ու զգալ »:

Իրեն  «այդ տեղահանման գլխավոր ոգևորող» համարող Լազարևը հայերի  վերաբնակեցման հետ կապված մեծ աշխատանք էր տանում: Նա Պասկևիչին զեկուցում էր, որ հայերին կարողացել է  հուսադրել, որ  «հոգատար և միևնույն կրոնին պատկանող պետության հովանավորության տակ ապահովվելու են նրանց և ապագա սերունդների կենսապայմանները  և խաղաղ ապրելակերպը»: «Իմ հետ եղող սպաների ջանքերի շնորհիվ ամրապնդվող այդ հուսադրումները այնքան մեծ հաջողություններ են ունեցել, որ նախ Մարաղայի հայերը, հետո ողջ Ադրբեջանի (Իրանական Ադրբեջան) հայերը համաձայնվել են վերաբնակեցման…»:

Ինչպես գրել է ռուս հետազոտող Գլինկան. «Թուրքմենչայի մոտակայքի տարբեր բնակագայրերից եղող հայերը հոսեցին դեպի Ղարաբաղ»: Երեք ամիս տևող կարճ ժամանակաշրջանում 8000-ից ավել հայկական ընտանիքները անցան Արազ գետը:

Տեղահանված ընտանիքների  Նախչըվանի գավառի սահմանների մոտ հավաքվելը և նրանց տեղավորման համար պետական հողերի չբավականեցնելը տեսնող  Պասկևիչը՝ 1828 թ. ապրիլի 24-ին Լազարևին գրում է. «Տեղահանվածների մեծամասնությունը, հատկապես աղքատները ձգտում էին դեպի Ղարաբաղ: Նրանք այնտեղ կարող են ապահովվել  ամեն ինչով…»:

Պետք է նշել, որ Լազարևը շատ ջանք էր գործադրում այդ հարցում: Գլինկան վկայում է. «Լազարևը հայ տեղահանվածների մեծամասնությանը  համոզել էր գնալ Իրավանի և Ղարաբաղի խանություններ և նրանց ապահովել էր ճանապարհածախսով: Հայերի Ղարաբաղում բնակեցնելու  հարցում մեծ ջերմեռանդություն էր ցուաբերել նաև Ղարաբաղի պարետ Կալաչևսկին: Նա Թիֆլիսի ռազմական նահանգապետին  էր հասցրել. «Ղարաբաղում վերբնակվել ցանկացող հայերի վրա Իրանի կառավարության կողմից ճնշում գործադրելը: Պասկևիչը 1828 թ. նոյեմբերի 9-ի պատմական նամակով Գրիբոյեդովին հանձնարարել էր. «ձերդ գերազանցություն Նաիբ Սուլթանի (Ֆաթալի շահի որդի, Իրանի գահի ժանագորդ) հետ  7 կետի հետ կապված համապատասխան շփման մեջ մտնելու»:

1828 թ. նոյեմբերի 29-ին Գրիբոյեդովը տեղեկացնում է Պասկևիչին. «Կապիտան Կալաչևսկիի թղթերի հիման վրա, իմ պահանջով համապատասխան միջոցներ են ձեռնարկվել»: Այդ նույն ժամանակ Գրիբոյեդովը Կայաչևսկիին հայտնում է. «Ձեր պահանջները ուղարկեք ինձ կամ իմ բացակայության ժամանակ Ամբուրգերին և ձեր պահանջները կկատարվեն»:

Ինչպես նշել է Ա.Ս.Գրիբոյեդովը «Հայերի Իրավանից մեր գավառներում բնակեցվելու մասին նամակներում», հայ փախստականներին «հիմնականում տեղավորել են  մահմեդական կալվածատերերի հողերում: Ամռանը դեռ կարելի է հաշտվել դրա հետ: Մահմեդական հողատերերը հիմնականում ամառանոցներում են և քիչ են շփվում  օտարերկրացի եկվորների հետ… Փախստականները իրենք նեղվածության մեջ են և ճնշում են մահմեդականներին: Դա էլ հիմնավոր դժգոհություններ է առաջացնում   մահմեդականների մոտ»:

 Թոֆիգ Քոչարլիի «Ղարաբաղյան հարցի պատմության վերաբերյալ (իրողություններ ու հորինումներ)» (ռուսերեն լեզվով, Բաքու 2009, գրքի նյութերի հիման վրա պատրաստել է Գյունդուզ Նասիբովը