Այդ տարիներին հայկական զինված խմբավորումների կողմից իրագործված կոտորածների արդյունքում Հարավային Կովկասի 7 քաղաքները մեծ ավերածությունների են ենթարկվել, 12 գավառներում 252 գյուղեր վառվել ու ոչնչացվել են, այդ գավառներից 100 հազար ընտանիք, քաղաքներից մի քանի հազար մարդ փախստական են դարձել, 10 հազար մարդ սպանվել է:

1905-1906 թթ. հայերի կողմից իրագործված կոտորածների ժամանակագրությունը.

Բաքու քաղաքում

Բաքվի 1-ի կոտորածները 6-9 փետրվարի 1905 թ.

Բաքվի 2-րդ կոտորածները 20-30 օգոստոսի 1905 թ.

Բաքվի 3-րդ կոտորածները 20-25 դեկտեմբերի 1905 թ.

Իրավան քաղաքում

Իրավանի 1-ին կոտորածները 20-23 փետրվարի 1905 թ.

Իրավանի 2-րդ կոտորածները 23-26 մայիսի 1905 թ.

Իրավանի 3-րդ կոտորածները 18 սեպտեմբերի 1905 թ.

Իրավանի 4-րդ կոտորածները 27 մայիսի, 8-9 հունիսի 1906 թ.

 

 Իրավանի գավառում 1905 թ. մայիս-հունիս ամիսներին

Նախչըվանի գավառում

Նախչըվան գետի ներքին մասում և քաղաքում Ջահրի գետի ակունքում 12 մայիսի 1905 թ.

 

Նախչըվան գետի վերին մասում 12-18 մայիսի 1905 թ.

Ալինջե գետի գետաբերանում, Շուրութ գյուղում և Գիլան գետի ավազանում 12-18 մայիսի 1905 թ.

 

Շարուր-Դարալագյազում

Շարուրում 29-31 մայիսի 1905 թ.

Դարալագյազում մայիս-հունիս 1905 թ.

Էջմիածնի գավառում 24 մայիսի 5 հունիսի 1905 թ.

Սուրմալուի գավառում 2-4 հունիսի 1906 թ.

Գյանջա քաղաքում 18-23 նոյեմբերի 1905 թ.

Արաշի գավառում 28 նոյեմբերի 1905 թ.

 

Շուշայի գավառում

16-22 օգոստոսի 1905 թ.

12-22 հուլիսի 1906 թ.

 

Խոջալիում

Օգոստոս-նոյեմբեր 1905 թ.

12-18 հուլիսի 1906 թ.

Ջավանշիրի գավառում 28 նոյեմբերի 1905 թ.

Զանգեզուրի գավռում 29 հուլիսի 29 օգոստոսի 1906 թ.

Ղազախի գավառում 18-28 նոյեմբերի 1905 թ.

 

Մարտ-ապրիլ 1918 թ. Հայաստանի զինված ուժերի կողմից ադրբեջանցիների հանդեպ ցեղասպանություն է իրագործվել:

Մարտի կեսերը 1918 թ. Ջավադի գավառում և Աստարայի շրջանում

27-29 մարտի 1918 թ. Շամախի քաղաքը և գավառի 72 գյուղերը բոլշևիկյան ու դաշնակների զորքերի կողմից ավերվել են: Շամախիի ցեղասպանության ժամանակ սպանվել են 8 հազ. ադրբեջանցիներ, այդ թվում 1653 կին և 965 երեխա: Շամախիում տեղի բնակիչներին հասցված նյութական վնասը այն ժամանակաշրջանի գներով կազմել է ավելի քան 1 մլրդ ռուբլի:

 30 մարտի-1ապրիլի Բաքու քաղաքում. Բաքվի կոտորածների գործողությանը հատուկ «ակտիվություն» են ցուցաբերել Սուրեն Շահումյանը, Գալստյանը, Սարգիսը, Գաբեր-Կորին, Արտակը, Մանուչարովը, Ակոպովը և մյուսները: Երեք օր տևած կոտորածներից ու թալանից հետո սպանվել է 12 հազ. ադրբեջանցի:

Գուբայի գավառում. Գուբայի գավառում կոտորածներ կազմակերպած ավազակային պատժիչ ջոկատը գլխավորում էր Ստեփան Շահումյանի կողմից հատուկ լիազորություններ տրված Համազասպը: Ապրիլ ամսին գավառի 122 մահմեդական գյուղերը ավերվել են, սպանվել են հարյուրավոր ադբեջանցիներ ու լեռնցիներ, այդ թվում լեզգիներ:

24 մարտի 1990 թ. Բաղանիս Այրումի ցեղասպանությունը. Այդ օրը հայ զինյալները օգտվելով ռուս զինվորականներին պատկանող ռազմական տեխնիկայից ու ժամանակակից զենքերից, հարձակվել են փոքրիկ մի լեռնային գյուղ հանդիսացող, Ղազախի շրջանի Բաղանիս Այրում գյուղի վրա: Խաղաղ բնակչությունը անասելի դաժանությամբ ոչնչացվել է, ոմանց կենդանի այրել են կրակի վրա: Այդ օրը գյուղում 17 տուն պայթեցվել է,  17 տուն թալանվել է: Ողբերգության ժամանակ մի ընտանիքի 5 անդամներին խոշտանգումներով սպանելուց հետո, այրել են նրանց դիերը: Գյուղացիներից մեկին նետել են այրվող խոտի դեզի մեջ: Գնդակահարել են գյուղում հերթապահող ոստիկանին: Երկու հոգի հրազենային վնասվածք է ստացել: Սպանվածներից ամենատարեցը եղել է 75 տարեկան, ամենակրտսերը՝ 39 օրական մանուկ:

 

17 փետրվարի 1992 թ. Գարադաղլիի ցեղասպանությունը. Այդ օրը Խոջավենդ ի շրջանը օկուպացվել է Հայաստանի զինված ուժերի կողմից: Օկուպացման օրը գյուղում եղել է 118 մարդ: Նրանք բոլորը գերի են վերցվել: Գերեվարված 118 հոգուց 66-ը դաժանությամբ ու խոշտանգումներով սպանվել է, 52 հոգի մեծ դժվարությամբ ազատվել է գերությունից: Նրանց մեծ մասը գերության ժամանակ ենթարկված ծանր խոշտանգումների, նրանց ներակված անհայտ դեղորայքի ազդեցությունից կարճ ժամանակում մահացել են: Գարադաղլիում  սպանվածներից 10-ը կին է, 6-ը՝ դպրոսահասակ երեխաներ:

26 փետրվարի 1992 թ. Խոջալուի ցեղասպանությունը. 1992 թ. փետրվարի 26-ին հայկական զինված զորամիավորումները, ԽԱՀՄ-ի 366 մոտոհրաձգային գնդի աջակցությամբ օկուպացրել են Ադրբեջանի Խոջալու քաղաքը: Օկուպացման ժամանակ Խոջալուի  613 բնակիչներ սպանվել են, 487 մարդ հաշմանդամ է դարձել, 1275 հոգի՝ ծերեր, երեխաներ ու կանայք գերի են վերցվել և ենթարկվել են անասելի տանջանքների ու ստորացումների: 150 հոգու ճակատագիրը մինչև հիմա անհայտ է: Խոջալիում սպանված 613 հոգուց 106-ը եղել են կանայք, 63-ը երեխաներ, 70-ը ծերեր: Խոջալուի ցեղասպանության ժամանակ 8 ընտանիք ամբողջությամբ ոչնչացվել է, 25 երեխաներ կորցրել են երկու ծնողներին, իսկ 130 երեխա՝  ծնողներից մեկին:

8 ապրիլի 1992 թ. Աղդաբանի ցեղասպանությունը. 1992 թ. ապրիլի 7-ի լույս 8-ի գիշերը Քելբեջարի շրջանի 130 տնից բաղկացած Աղդաբան գյուղը հայ զինյալների կողմից ամբողջությամբ վառվել է, գյուղի 779 խաղաղ բնակիչները ենթարկվել են անմարդկային տանջանքների, 67 հոգի սպանվել է: 8 հոգի 90-100 տարեկան ծերեր, 2 անչափահաս երեխա, 7 կին կենդանի այրվել են կրակի վրա, 2 հոգի անհետ կորել է, 12 հոգի ծանր մարմնական վնասվածք է ստացել: