Rusya’nın himayesinde istediklerini gerçekleştiren Ermeniler Kafkasya’ya dışarıdan gelmelerine rağmen bu eski ve zengin topraklara yerleşmek, devlet kurmak için her türlü hileli yola, yolsuzluğa başvurdular.

 

Rus tarihçileri İ.Dyakonov ve N.Şavrov bu konu üzerine şunları söylemişlerdir: “Eski Ermeniler, yaklaşık millattan önce birinci binyılda, Fırat nehrinin yukarı vadisinde yaşamışlar.” (İ.Dyakonov, Erken dönem Ermeni tarihi, s.237,  Erivan, 1968)

 

“20.yüzyılın başlarında Zakafkasya’da ikamet eden 1milyon 300 bin Ermeninin 1 milyondan fazlası bu bölgenin yerel halkı değildir: onlar buraya bizim tarafımızdan göç ettirildiler.” (N.Şavrov,  Zakafkasya’da Rus çıkarları açısından yeni tehdit, s.61, St.Petersburg, 1911)

 

“Ermeniler, ağırlıklı olarak, Müslüman toprak beylerinin arazilerine yerleştiler”-diye açıklamada bulunan veziri muhtar, diplomat ve drama yazarı A.Griboyedov’un “Ermenilerin İran’dan bizim eyaletlere göç etmesi üzerine kayıtlar”ını okumak yeterli olacaktır (A.Griboyedov, Seçmen eserleri, 2.cilt, s. 399-444, Moskova, 1977)

 

Ermenilerin, Kafkasya’nın yerli halkı olmadığını bir zamanlar Ermeni bilim adamları kendileri bile itiraf etmişlerdir.

 

Tarihçi B.İşhanyan “Kafkas halkları” eserinde şöyle yazıyor: “Antik çağda Ermenilerin gerçek vatanı olan Büyük Ermenistan Küçük Asya’da, yani Rusya dışında bulunuyordu.” (B.İşhanyan, Kafkasya halkları, s.18, Petrograd, 1916)

 

Ünlü bilim adamı, Ermenistan SSC bilimler akademisinin ilk başkanı İ.Orbeli’nin kayıtlarına bakalım: “Şimdiki Dağlık Karabağ, ortaçağda Albanya’nın bir parçası olmuş, ardından Ermeni derebeyileri tarafından işgal edilmiştir”(İ.Orbeli, Seçme eserleri, s. 358 Erivan, 1963)

 

Kanımızca, Ermenilerin kim olduklarını ve nerede yerleştiklerini kendi ünlü bilim adamı Manuk Abegyan daha net ve doğru ifade etmiştir: “Ermeni halkınınn kökü nedir; nasıl ve ne zaman, nereden ve hangi yollardan buraya (İrevan topraklarına) geldi, Ermeni olmadan önce ve sonra hangi tayfalarla bağlantıları oldu, dilini, etnik yapısını kim ve nasıl etkiledi? Bizim elimizde bunları kanıtlayacak açık ve net deliller bulunmamaktadır.”( M. Abegyan, Ermeni edebiyat tarihi, s.11, Erivan, 1975)

 

V.Arzumanlı, V.Habipoğlu, K.Muhtarov “1918 kıyımları”