Şuşa

Şuşa: geleneksel kuyumculuk merkezi

KARABAĞ SANAT DÜNYASI TARİHSEL OLARAK, YERLEŞİK VE YARI GÖÇEBE YAŞAM BİÇİMİ TARZINDA, TÜRK ETNOKÜLTÜREL TEMELLİ AZERBAYCAN KÜLTÜRÜ BAĞLAMINDA GELİŞMİŞ VE ŞEKİLLENMİŞTİR.

Şuşa İlçesi

Şuşa İlçesi – Azerbaycan Cumhuriyeti’nde idari bölge. 1930 yılında kuruldu. 1963 yılında feshedilerek toprakları Hankendi  İlçesi’ne (1978 yılından itibaren Eskeran İlçesi) bağlandı. 1965 yılında tekrar bağımsız ilçe oldu. Küçük Kafkasya’da Karabağ dağ silsilesi topraklarında yer alır.  Yüzölçümü 290 km2, nüfusu 26.7 bindir (01.01.2006). İdari merkezi Şuşa şehridir.

İlçe Şuşa şehri, Turşsu kasabası ve Malıbeli, Yukarı Kuşçular, Halfeli, Dükanlar, Zamanpeyesi, Şüşülü, Mirzeler, Gaybalı, Laçınlar, Şırlan, Çaykent, Paşalar, Memişle, Hanalı, İmamkulular, Cemiller, Sefihanlar, Hanlıkpaya, Allahkulular, Büyük Kaladeresi, Küçük Kaladeresi, Göytala, Onverst, Zarıslı, Nebiler, Sarıbaba, Daşaltı, Nağılar, Hudaverdiler köylerinden oluşmaktadır.

Arazi yapısı dağlık ve engebelidir. En yüksek noktası  Büyük Kirs dağıdır (2725 m). Bölge ağırlıklı olarak Jura ve Tebeşir yaşlı çökellerle kaplıdır. Çeşitli yapı malzemeleri mineral yatakları ve maden suyu  yatakları (Turşsu, Şırlan) bulunur. Bölgede genelde yazın kurak geçen mülayim sıcak ve kışın soğuk iklim hüküm sürmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık Ocak’ta 4°C ile -1°C, Temmuz’da 16-19°C’dir. Yıllık yağmur miktari 700-800 mm’dir. Bölgeden Gargar Nehri geçiyor. İlçede kahverengi dağ-orman, kızılımsı dağ–orman, yüksek dağ-çayır toprakları yaygındır. Yüksek dağlık kesimler  subalpin ve alpin çayırlarla kaplıdır. Alçak dağlık arazilerde ve dağların eteklerinde  kesilen ormanlık alanların yerine çimler ve kserofit (kurağa dayanıklı) bitkiler yaygın durumdadır. Hayvanları: ayı, kurt, tilki, gri tavşan, karaca vb. Kuşları: keklik, güvercin vb.

İlçe ekonomisinde hayvancılık önemli bir yer tutmaktadır.

İlçede 24 okul, 6 kreş ve anaokulu, sağlık okulu, 8 çocuk müzik ve sanat okulu, kültür ve eğitim  meslek okulu, müzik meslek okulu, tarım meslek lisesi, kültür evi, sinema, 5 müze, resim galerisi, kulüp, kütüphane, ilçe merkez hastanesi, 2 köy hastanesi, 11 ilk yardım ve kadın doğum sağlık ocağı, sanatoryum ve salgın hastalıklar kontrol merkezi, çocuk sanatoryumu, ilk yardım merkezi, şehir polikliniği, diş polikliniği vardır.

İlçede devlet tarafından korunan 248 tarihi anıt bulunur.

8 Mayıs 1992’de Ermeni silahlı birlikleri tarafından işgal edilmiştir.

Azerbaycan Milli Ansiklopedisi (25 ciltlik), ”Azerbaycan” cildi, sayfa 872, Bakü, 2007 (kaynak Azerice’dir)