Tarihi süreçte Ermenilerin Büyük Ermenistan olarak bilinen asıl vatanları Rusya sınırları dışında, daha doğrusu Orta Asya’da yer alır. Dağlık Karabağ’da ikamet eden Ermenilere gelince, onların bir kısmı Hıristiyanlığı benimseyen eski alban kökenli yerli haklar, bir kısmı ise takip ve saldırılardan kendilerini korumak için Türkiye ve İran’dan Azerbaycan`a gelip burada barınan göçmenlerdir.
B.İşhanyan, “Kafkaz Halkları”, s.18, Petrograd, 1916
***
1883 yılında İrevan’ın 18766 kişilik nüfusunun 15 992’si Azerilerdi. Oysa 1866 yılında 27 246 kişinin 23626’sı, dolayısıyla %82.5’I Azerilerden oluşurdu.
Ermeni bilimadamı Zaver Korkodyan, “Sovyet Ermenistan’ın nüfusu 1831-1931”, 1932
***
1828 yılında ünlü Türkmençay Antlaşması yapılmasaydı, Griboyedov ve Abovyan, keza Rus askerleri olmasaydı şu çağdaş köy ve şehirlere dönüşen, yeniden kurulan yüzlerce Ermeni yerleşim yeri de olmayacaktı. Sadece son on yılda (60-70’li yıllar) vatana iki yüz bini aşkın Ermeni göç etmiştir.
Zori Balayan, “Ocak” s.120, 192, 273
Kaynak: Atamoğlan Memedli, “Ermeni elitasının etirafları”
1905.az
