AİHM’de, Ermeni soykırımı iddialarını reddeden Doğu Perinçek’in İsviçre tarafından cezalandırılmasını haksız bulan kararın temyiz duruşması yapılıyor. Doğu Perinçek ile İsviçre hükümeti arasında hukuk, tarih, ifade özgürlüğü ve soykırım gibi hassas konuları içeren dava, Avrupa’nın en yüksek mahkemesinin son karar mercii olan ve 17 yargıçtan oluşan Büyük Daire’de görülmektedir. Tarihi davaya Türkiye, Ermenistan ve İsviçre’nin yanı sıra Fransa’da dahil oldu. Bu ülkelere ek olarak 8 Türk ve Ermeni sivil toplum kuruluşu da davaya müdahil olmuş durumdalar. Türkiye’den pekçok milletvekili, eski diplomat, askeri uzman ve ünlü gazeteci davayı izliyorlar. Duruşmaya Ermenistan adına Adalet Bakanı Yardımcısı Arman Tatoyan’ın yanı sıra bazı savcıların katılacağı bildiriliyor. Duruşmada Ermenistan’ın hukuk ekibinde, Avustralyalı Geoffrey Robertson ve ünlü aktör George Clooney’nin avukat eşi Amal Alamuddin Clooney de yer alıyor.
Bu arada davanın geçmişi İsviçre’de 2005 yılında çıkarılan “Ermeni soykırımının inkâr edilmesini yasaklayan” yasaya dayanıyor. Perinçek, yürürlüğe girmesinin ardından yasaya meydan okumak için İsviçre’ye gitti, burada üç kentte katıldığı konferanslarda “Ermeni soykırımı emperyal bir yalandır” temalı konuşmalar yaptı. “Ermeni soykırımı”nın varlığını inkar ettiği gerekçesiyle Perinçek hakkında bu ülkedeki Ermeni dernekleri tarafından İsviçre Ceza Kanunu’nun ‘ırkçı ayrımcılıkla’ ilgili maddesi temelinde dava açıldı, dava İşçi Partisi lideri aleyhine sonuçlandı. İsviçre mahkemeleri 2007 yılında Perinçek’i “ırkçı ayrımcılık” suçundan tecilli 90 günlük tazminat, “Ermeni soykırımını açıkça reddettiği” gerekçesiyle de 3 bin İçvire Frangı para cezasına mahkum etti. Perinçek, kararı 2008 yılında AİHM’e taşıdı. AİHM’de 2013’ün Aralık ayında verdiği kararında, Perinçek’i haklı buldu ve AİHM’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğüyle ilgili 10’uncu maddesinin ihlal edildiğine hükmetti. İsviçre hükümeti, Ermeni diasporası kuruluşlarının baskısı üzerine karara son anda itiraz etti ve davanın esastan görülmesi için AİHM’nin temyiz organı olarak bilinen Büyük Daire’ye başvurdu. İsviçre hükümetinin başvurusu AİHM tarafından kabul edildi.
Bu arada AİHM Büyük Dairesi’nde çıkan kararlar kesindir, temyiz edilemez. Kararın yaz aylarından önce açıklanması beklenmiyor.
AİHM Büyük Dairesi genelde bir önceki daire kararını izleyen bir yaklaşım benimsiyor. 17 Aralık 2013’te Perinçek lehine sonuçlanan davada, kararın oybirliği yerine 2’ye karşı 5 oyla alınmasının yanı sıra konunun siyasi ve uluslararası boyutu, bu yaklaşımın yüzde 100 izleneceği yönünde öngörüde bulunmayı engelliyor.
1905.az
