მადა–ათროპათენასსახელმწიფო–შეიქმნაჩვ.წ.ა. 321 წელს. მისიდამაარსებელიიყოართოპადი.ეს
სახელმწიფოოფიციალურადმადად,შემდეგკიმისიპირველიხელმწიფისართოპათენასსახელითხშირადმოიხსენიებაანტიკურწყაროებში.ის, ურმიასტბისსანაპიროზედამდინარეარაზის (თანამედროვესამხრეთაზერბაიჯანი, ირანისქურდისტანიდასხვადასხვადროსჩრდილოაზერბაიჯანისზოგიტერიტორია) ჩაყოლებაზემდებარეობდა. ანტიკურიწყაროებისთანახმადჩვ.წ.ა. III საუკუნის 20-იანწლებში, შახართაბაზანისპერიოდშიათროპათენიისტერიტორიაარაზისჩრდილოეთითმდინარერიონისზემომონაკვეთამდეიყოგადაჭიმულიდა იბერიისერთნაწილსაცმოიცავდა.244 წელსათროპათენიასასანიისხელმწიფის I შაპურისმიერიქნადაპყრობილი. შუასპარსეთის (ფაჰლავი)ძეგლებშიაბდარბადაგანად (მისისიტყვასიტყვითითარგმანი -“
ცეცხლისმფარველობისქვეშმყოფისახელმწიფო“) მოხსენიებულიუძველესიათროპათენა III ასწლეულშისასანიისსახელმწიფოსშემადგენლობაში,მისიგანუყოფელინაწილივითშევიდა.აზერბაიჯანულიკონცეფციადამასთანდაკავშირებულიპოლიტიკური, ეთნო-კულტურულიხასიათისმოვლენებიათროპათენასპერიოდშიგანვითარდადაჩამოყალიბებაიწყო.დედაქალაქიგაზაქაიყო (ანდაგანზაქა).
ისტორიული აზერბაიჯანული საელმწიფოები,ბაქო, 2012, გვ. 59.











1918 წლის 23 თებერვალს სამხრეთ კავკასიის პირველი მთავრობა -ამიერკავკასიის სეიმი შეიქმნა. მაგრამ სეიმის შემადგენლობაში შესულ აზერბაიჯანელ, სომეხ და ქართველ ფრაქციების შორის შიდა და გარე პოლიტიკის ძირითად საკითხებთან დაკავშირებით სერიოზული აზრთა სხვაობის არსებობა გამოაშკარავდა.

