გუბადლი

გუბადლის რაიონი

გუბადლის  რაიონი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის  ერთ–ერთი  ადმინიტრაციული რაიონია. დაარსებული  იქნა 1933 წელს  . მდებარეობს მცირე  კავკასიის  სამხრეთ–დასავლეთით.. დასავლეთით   სომხეთის რესპუბლიკას ესაზღვრება. ტერიტორია 800  კმ2.  მოსახლეობა 35.7  ათასი კაცია ( 01.01.2006)  რაიონული ცენტრია ქალაქი გუბადლი.

რაიონში შედის  ქალაქი გუბადლი  და სოფლები გოდაქლარი,ალიგულუშაღი,მაჰმუდლი,სარიათაგი,ხანლიგი,გაიალი,ლაფაჰეირანლი,აბდალანლი,დონდარლი,დილალი მოსკანლი,სარაი,დემირჩილარი,ფოლადლი,ფარჯანი,გოიალი,ჰართისი,ხოჯამუსაგლი,,მეჰრილი,ჰალი,გაზიანი,მამარი,მოლალარი,ბალლიგაია,ჯარალი,ბოინაგარი,სალდაში,გარალარი,ქავდადიგი,,ჰუსეინუშაღი,ილიასლი,ალთინჯა,თათარი,გარაგოინლი,გიასლი,ზილანლი,ქურდმერიზლი,სელალი,მაჰრიზლი,ალაგურშაგი,მუღანლი,ჰამზალი,ჩაითუმასი,ეფენდილარი,იუსიფბეილი,ხოჯაჰანი,,თინლი,გილიჯანი,იუხარი მოლლა,აშაღი ,ზორი,აშაღა მოლლა,ხოჯამუსაგლიიუხარი ,მოლლაბურჰანი,ხოჯიკი,მერდანლი,ბალასოლთანლი,ფადარი,გარამანლი,გარაჯალლი,გარაღაჯი,გარაქიშილერი,ბაშარათი, მილანლი, ჰათი, დეშდაჰათი,არმუდლი, ჩარდაგლი, თაროვლი, ხალაჯი, აინი,გოარჩიქი,ბახტიარლი,გოიარ აბბასი,ჯილფირი,სეითასი,ნოვლი,გურჯული,დოვუდლი,გადირლი,მაზრა,ეივაზლი,თეიმურ მუსკანლი,ბალაჰასანლი,ხიდირლი,აშაღი ჯიბიქლი,იუხარი ჯიბიქლი,ხალილობა, მურადხანლი,ჰაქარი, იშიგლი, ხანდაქი,მალიქახმედლი, გუნდანლი და მაჰმუდლი.

ტერიტორია  ძირითადად მთიანია. ყარაბაღის  სამხრეთ–აღმოსავლეთით კი იაზის ვაკე ( მდინარე ბაზარჩაი და ჰაქარი)  450 მ–მდე დაბლა. ეცემა  ამ მიდამოებში   ყარაბაღის მთათა ციკლი  დაქანებულ და დატალღულ ვაკეში გადადის. გავრცელებულია   იორა– ანთროპოგენურიფენები . მოიპოვება აგატა  დასამშენებლო მასალები..კლიმატი ,ძირითადად მშრალ- თბილი  სუბტროპიკულია.   იანვარში საშუალო ტემპერატურა -4°C-დან  1°C- მდეა ,ივლისში+14- 26°C –ამდე, წლიური ნალექი 400–600 მმ–ია. მდინარეეები  ბაზარჩაი,ჰაქარი და  მათი შენაკადები .   ყავისფერი, მთა–ტყის  ნიადაგია გავრცელებული. ძირითად  მცენარეული საფარს    ბუჩქები  და მეჩხერი ტყე წარმოადგენს. ცხოველები : მგელი, მელია, ნაცრისფერი კურდღელი,მაჩვზღარბა, სხვადასხვა ქვიშიანი ნიადაგისთვის დამახასიათებელი  თაგვები  და სხ. ფრინველები: ნაცრიფერი კაკაბი,ხოხობი,მტრედი, და სხ. გუბადლის ნაკრძალი მდებარეობს რაიონის ტერიტორიაზეა.

გუბადლი,ძირითადად სოფლის მეურნეობის რაიონია.  აქ განვითარებული დარგებია  მეთამბაქეობა, მემარცვლეობა, მევეახეობა, მეაბრეშუმეობა და მეცხოველეობა.  აგრეთვე რაიონში არის  ყველ–ცხიმის  ,ბეტონის, ასფალტის, პურის  ქარხნები,მეფრინველეობის ფაბრიკა, ქვის ქარხანა , მარმარილოს საამქრო და სხ.

რაიონში არის  38 საერთო საშუალო სკოლა,ბიბლიოთეკა,კლუბი, 4 საავადმყოფო და სხ.

 რაიონის ტერიტორიაზე მდებარეობს ისტორიული ძეგლები,  გამოქვაბულ–სამლოცველო (4 ს.) , ციხეები (5ს.) სამარხები (14–17 ს.) მეჩეთი (19ს.) ხიდი( 1867) და სხ.

1993    წლის 3! აგვისტო  სომეხთა  სამხედრო დაჯგუფებების მიერ ოკუპირებულ იქნა.

 აზერბაიჯანის ეროვნული ენციკლოპედია 25 ტომად,, ტომი “ აზერბაიჯანი“, ბაქო 2007 , 865  გვ.