ისტორიული აზერბაიჯანი

შადდადების სახელმწიფო

sheddadiler

შადდადებისსახელმწიფო-შადდადთადინასტია,რომელიცაზერბაიჯანისდარამოდენიმემეზობელისახელმწიფოსსამხედრო-პოლიტიკურისტორიაშიაქტიურადმონაწილეობდა,X საუკუნისნახევრიდანმოყოლებული XII საუკუნისდასასრულამდესამხერეთკავკასიისგანჯის,ნახჭივნის,დვინისდაანისსახანოებისხელისუფლებასუდგასათავეში.951 წელსსალართასახელმწიფოებშიშექმნილიმძიმემდგომარეობითისარგებლესრაქურთულიწარმომავლობისშადდადთადინასტიისფუძემდებელმამუჰამედიბნშადდათ

იბნგურთაგმა, შემდეგკიმისმავაჟიშვილებმააბულჰასანალილაშქარიმდაფაზილმასალარებისბატონობისქვეშმყოფიმიწებისათვისბრძოლაგააძლიერეს.

shaddadiler

971 წელსლაშქარიმ,იმდროსსალართასამსახურშიმყოფიძმისფაზილისაქტიურობისშედეგადხელშიჩაიგდოგანჯისბატონობა. ამითსაფუძველიდაედოშადდადთასახელმწიფოს,რომლისცენტრიცგანჯაიყო.სალარისხელისუფლისიბრაჰიმისმიერგანჯისწარუმატებელიალყისშედეგადდადებულიხელშეკრულებამიზეზიგახდაიმისა,რომარრანისსაკმაონაწილი (ბარდა,შამქირი,ნახჭივანიდა

სხ.) შადდადელთახელშიგადასულიყო.1075 წელსსელჯუკებმაბოლომოუღესშადდათებისსახელმწიფოსარსებობას.

 ისტორიული აზერბაიჯანული საელმწიფოები,ბაქო,  2012, გვ. 97.

შირვანშაჰების სახელმწიფო

6

შირვანშაჰებისსახელმწიფოVI ასწლეულის დასაწყისში ალბან არშაკების დინასტიის სასანიელთა მხრიდან გაუქმებამ უძველეს შირვანის მიწებზე შაბრანჩაისა და გილგიჩაის ხეობებში „შირვანშაჰის“ ტიტულის მქონე ხელისუფალთა მმართველობაში მყოფი ახალი წყობილების დაფუძნებისთვის ხელსაყრელი პირობები შექმნა. მას ჩრდილოეთით დერბენდი ესაზღვრებოდა. ისტორიული წყაროები მიიჩნევენ,რომ ამ სახელმწიფოს საფუძველი დაუდო სასანების ხელმწიფემ არდაშირ I-მა (224-241), სხვა წყაროების საფუძველზე კი ხოსროვ ანუშირან I -ის (531-579) სახელს უკავშირდება. წყაროებში არავითარი ინფორმაცია არ მოიპოვება შირვანშაჰთა პირველადი სახელების შესახებ.აღსანიშნავია,რომ შირვანშაჰები წლების

მადას(მიდიას) სამეფო

midiya-300x292

მადას(მიდიას) სამეფომადელთასათემოკავშირიმანასაღმოსავლეთდასამხრეთ-აღმოსავლეთითმდებარეპროვინციებშიიყოფორმირებული.ჩვ.წ.ა VII -ესაუკუნის 70-იანწლებშიკაშტარიტისმეთაურობითგანხორციელებულისახალხოაჯანყებისშედეგადასურიელებიმადასპროვინციებიდანმთლიანადიქნნენგანდევნილნიდააქმადასსამეფოწარმოიშვა.