Kim tərəfindən və ya hansı məqsədlə törədilməsindən aslı olmayaraq, terrora haqq qazandırmaq  mümkün deyil.  Bu bəlanın kökləri əsrlərin dərinliklərinə gedib çıxsa da, XIX – XX əsrlərdə  o,  sistematik xarakter almış və şaxələnmişdir,  yeni minilliyin başlanğıcında isə terror siyasi və  iqtisadi mübarizənin tərkib hissəsinə  və əsas vasitələrindən birinə çevrilmişdir.   Müasir dövrdə terrorun müxtəlif formaları (dövlət,  etnik, dini, iqtisadi, siyasi, sağ, sol terrorizm, bioterrorizm,  ekoterrorizm,  kiberterrorizm və s.) təşəkkül tapmış, onun coğrafiyası genişlənmiş, konkret məqsədləri və hədəfləri  olan  çoxsaylı  terror təşkilatları meydana gəlmişdir.

Məsələn,  “ETA” Basklar ölkəsinin müstəqilliyi uğrunda İspaniyaya qarşı, “İrlandiya Respublika  Ordusu” Şimali İrlandiyanın müstəqilliyi uğrunda Böyük Britaniyaya qarşı,  “Əl-Qaidə” ABŞ və onun müttəfiqlərinə qarşı silahlı mübarizəyə başlamışlar. Belə təşkilatların, yəni konkret çərçivədə  və konkret məqsədlər uğrunda mübarizə aparan təşkilatların  sayını kifayət qədər artırmaq olar, lakin erməni terror təşkilatları  (“ASALA”, “Daşnaksütyon”, “Hnçak”, “Erməni Azadlıq Hərəkatı”, “Erməni azadlıq cəbhəsi”,  “Orli qrupu”, “Erməni Birliyi”, “9 iyun qrupu”,   “Demokratik cəbhə”, “İntiharçılar eskadronu”, “Apostol” və s.)   bu sırada istisna təşkil edir.  Birincisi, dünya üzrə sayı təxminən  7-8 milyon nəfər olan və icmalar şəklində planetin hər yerinə səpələnmmiş bir xalqın bu qədər terror təşkilatı  yaratması onun etnopsixoloji xüsusiyyətləri haqda düşünməyə vadar edir. İkincisi,   “Böyük Ermənistan” yaratmağı, Türkiyə və Azərbaycana qarşı mübarizə aparmağı əsas məqsəd  kimi bəyan edən bu təşkilatlar, həqiqətdə  bütün bəşəriyyətə qarşı cinayətlər törətmiş və törətməkdə davam edirlər. Məsələn, ermənilərin və onların havadarlarının 1992-ci ildə  törətdikləri Xocalı faciəsini Azərbaycanla düşmənçiliyin  nəticəsi kimi qəbul etmək,  1994-cü ildə  Dağlıq Qarabağda hərbi əməliyyatlar zamanı  əsir düşmüş Azərbaycan vətəndaşı, milliyyətcə ləzgi olan Azər Aslanovun anası Tacibat Aslanovanı hiylə yolu ilə girov götürən və  sonradan onun oğlunu Bakı metrosunda, 13 nəfər dinc insanın ölümü,  42 nəfərin yaralanması ilə nəticələnən terror aktı törətməyə göndərən Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının polkovniki Karen Baqdasaryan  və kapitan Seyran Sarkisyanın “igidliyini” və “humanizmini”  qiymətləndirmək,    2011-ci il martın 8-də, Beynəlxalq Qadınlar  Günündə doqquz yaşlı azərbaycanlı Fariz Bədəlovun erməni hərbçiləri tərəfindən öldürülməsini “Böyük Ermənistan” yaratmaq yolunda  “ciddi addım”  hesab etmək və buna oxşar çoxsaylı terror aktlarını “haqq, ədalət” axtarışında olan  “əzabkeş ermənilərin”  “tarixi uğurları” kimi təqdim etmək olar. Bununla yanaşı, tarix   ermənilərin törətdikləri,  qurbanları Türkiyə və Azərbaycan vətəndaşları olmayan yüzlərlə  qanlı terror aktına da  şahidlik etmişdir və edir. 1977-ci il yanvarın 8-də  ermənilər Stepan Zatikyan, Akop Stepanyan və Zaven Baqdasaryan tərəfindən Moskvada törədilmiş, 7 nəfərin  ölümü və  37 nəfərin  yaralanması ilə nəticələnmiş üç terror aktını necə adlandırmalı,  1990-1998-ci illərdə  ABŞ-da  130 nəfəri ölümə məhkum etmiş  Cek Kevorkyanın  “həkimlik” fəaliyyətini necə izah etməli,  1999-cu ildə  Ermənistan parlamentində baş vermiş, səkkiz  nəfərin, o cümlədən baş nazir Vazgen Sarkisyan  və  parlamentin sədri Karen Dəmirçiyanın  ölümü ilə nəticələnmiş  qətliamı və ümumilikdə   amerikalıların, almanların, fransızların, rusların, belçikalıların, iranlıların və digər millətlərin nümayəndələrinin həyatına son qoymuş  çoxlu sayda oxşar hadisəni necə qiymətləndirməli?

Olimpiya oyunları həmişə  dünyada sülh və əmin-amanlığın rəmzi kimi qəbul edilmişdir.  Bu idman tədbirinin həyata keçirildiyi müddətdə münaqişə və müharibələrə son qoymaq üçün çağırışlar edilir, aralarında problem olan millətlər, xalqlar, etnik qruplar  barışığa dəvət olunurlar. Buna baxmayaraq, tarix qanlı hadisələrlə müşayiət olunan olimpiya oyunlarına da şahidlik etmişdir. Bu sırada, fələstinlilərin “Qara sentyabr” terror təşkilatı tərəfindən törədilmiş və  İsrailin 11 nəfər idmançısının ölümü ilə nəticələnmiş   1972-ci il Münhen olimpiya oyunları  xüsusi yer tutur.  Ərəb – İsrail silahlı qarşıdurması ilə bilavasitə bağlı olan  bu qanlı aksiyanın diqqəti cəlb edən məqamlarından biri ermənilərin burada da əsas iştirakçılar  sırasında olmasıdır.  “Armenian Reporter” qəzetinin 1985-ci il 7 fevral tarixli nömrəsində,  Fransa mətbuatına istinadən dərc edilmiş məlumata  görə,  yəhudi idmançıların qətlində  ermənilərin iştirakı ASALA erməni terror təşkilatının rəhbəri Akop Akopyanın özü  tərəfindən etiraf edilmişdir.  Parisdə nəşr olunan gündəlik “Le Matin” qəzeti A.  Akopyanın  1972-ci il olimpiya oyunları zamanı yəhudi idmançılara hücum etmiş ərəb terrorçularının arasında olması barədə məlumat yaymışdı (Armenian allegations: mith and reality. A handbook of facts and documents.  Washington, 1987,  p. 13; 85-86).

Bütün bunlar erməni terrorunun təkcə Azərbaycan və Türkiyə  üçün deyil, bütün bəşəriyyət üçün nə qədər təhlükəli olduğunu  bir daha göstərir.

Aqil Şahmuradov

19 avqust 2014-cü il