Kütləvi məzarlıqlar tarixi acılara ayna tutur
Tədqiqatçı Bilal ŞİMŞİR:“Erməni millətçiləri 1880-cı illərdən başlayaraq Anadoluda amansızcasına türk qanı tökməyə başladılar. Onlar böyük dövlətlərə arxalanaraq belə bir qanlı prosesə atıldılar”.[1]
Tədqiqatçı Bilal ŞİMŞİR:“Erməni millətçiləri 1880-cı illərdən başlayaraq Anadoluda amansızcasına türk qanı tökməyə başladılar. Onlar böyük dövlətlərə arxalanaraq belə bir qanlı prosesə atıldılar”.[1]
Xalqımızın tarixində və taleyində misli görünməmiş Mart faciəsinin əsl mənzərəsi, mahiyyəti on illərlə gizlədilmiş, saxtalaşdırılmışdır.
Ermənilər havadarlarının maddi və hərbi-siyasi dəstəyi ilə XIX-XX əsrlərdə müəyyən mərhələlərlə azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınlar və soyqırımlar törətmiş, deportasiyalar həyata keçirmişlər.
(Britaniya kitabxanasının arxiv sənədlərində. 1918-1920-ci illər)
XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda, ümumən Cənubi Qafqazda ictimai-siyasi və hərbi vəziyyətin mürəkkəbləşməsinin bir sıra səbəbləri vardı. Həmin səbəblərdən birincisi, çarizmin uzun əsrlər boyu qeyri-xristianlara qarşı dini və milli ayrı-seçkilik, xalqları bir-birinə qarşı qoymaqla öz imperialist siyasətini həyata keçirməsi, müsəlmanlara etibar edilməməsi, onların dövlət işlərinə və orduya yaxın buraxılmaması idi.
Əhalisi soyqırımı və deportasiyalara məruz qalmış tarixi Azərbaycan ərazilərindən biri də qədim Zəngəzur torpağıdır.