2-ci söhbət

 

SERİALLARIMIZ

 

Bu dəfə yerli seriallarımızı “Oskar film”in rəhbəri Yaşar Əhmədov və bir sıra serialların ssenari müəllifi Reyhan İsayeva ilə müzakirə etdik.

 

 

Fuad Babayev: Vladimir Pozner öz verilişində mənim çox sevdiyim aktyor Andrey Smolyakova sual verir ki, “Seriala necə baxırsan? Serial ciddi işdirmi?”. Smolyakov erudisiyalı rus ziyalısına xas tərzdə müxtəlif adlar və misallar gətirməklə göstərir ki, serial yüksək sənət ola bilər. Siz necə düşünürsünüz, serial yüksək sənət sayıla bilərmi?

 

 

Reyhan İsayeva: Serial yüksək sənətdirmi, burada yanaşma bir az fərqlidir. Çünki 10-15 seriya sürən bədii televiziya filmlərində sujet xətti həmin vaxt ərzində yekunlaşır. Burada kinonun bütün konsepsiyasına, estetikasına əməl edilir – həm aktyor oyunu, həm montaj, həm də çəkiliş və ssenari baxımından. Burada həqiqətən sənətdən danışmaq olar. Elə seriallar da var ki, bir sezon ərzində – sentyabrdan iyuna kimi davam edir və 70 seriya olur. Amma elə də seriallar var ki, indi Yaşar müəllimlə işlədiyimiz kimi, bir sezonda 150-160 seriyanı əhatə edir.

 

 

Yaşar Əhmədov: Həftədə iki dəfə gedir.

 

 

Reyhan İsayeva: Bu cür gündəlik serialda yüksək sənətdən danışmağa mən hər halda tərəddüd edirəm. Nəyə görə? Çünki sən 10, 15, 20, 30 seriya  həqiqətən  məhsuldar işləyirsən və süjet xəttini, hadisələri fikirləşirsən və ssenari  artıq köçür çəkiliş məkanına. Çəkiliş məkanında aktyor da,  rejissor da ilk seriyaları çox həvəslə işləyirlər. Sonra  isə  bu, konveyer üsuluna keçir. Artıq  biz iş xətrinə işləməyə başlayırıq. Bu, yaradıcı proses üçün normaldır. Sən tükənirsən və dincəlməyə, ara verməyə zamanın yoxdur. Efir, çəkiliş meydançası səndən material tələb edir. Sən mütləq yazmalısan, onlar mütləq çəkməlidir, aktyor da mütləq oynamalıdır. Tamaşaçılar bizdən tələb edir. Bilirsiniz, bizim tamaşaçılar çox tələbkardır. Məsələn, biz  bir serial üzərində işlədik – “Barama”. Müəyyən maddi məsələlərə görə serial yarımçıq saxlanıldı. Biz  hər kəsə, doqquz milyon əhaliyə cavab verə bimərik ki, bizim maddi problemlərimiz var idi. Ona görə seriallar müəyyən seriyalardan sonra artıq sənətlikdən çıxır. Mən sizə öz  praktikamdan deyim,  artıq üçüncü serialda  işləyirəm,  əvvəlcə hər kəs çox səmimi işləyir. Ssenari müəllifindən  tutmuş,  aktyora kimi  hər kəs istəyir ki, çox yaxşı olsun, rolunu həqiqətən yaxşı canlandırsın,  montajçı da həqiqətən çalışır ki, efirdə  görünən işi yaxşı olsun, rejissor da.

 

 

Fuad Babayev: Sonra isə bütün bunlar adiləşir.

 

 

Reyhan İsayeva: Yox. Sonra  bu artıq  həyat  ritualımıza çevrilir. Əgər  söhbət 10-15 seriyalıq  bədii televiziya filmindən gedirsə, burada yüksək sənətdən danışmaq olar. Bu filmin belə deyək, bir az   genişləndirilmiş formasıdır, kinodur.

 

 

Fuad Babayev: Yaşar müəllim, bəs təşkilati nöqteyi nəzərdən serialda uğur qazanmaq, “yüksək pilotaj” nümayiş etdirmək mümkündürmü?

 

 

Yaşar Əhmədov: Biz 2006-cı ildən  başlamışıq öncə televiziya filmləri çəkməyə,  2012-ci ildən isə ATV telekanalı ilə həftədə bir bölüm çəkməklə seriallara başladıq. Cəmi iki serialı o qaydada işlədik və bu iki serialda sürətlə inkişaf etdiyimizin fərqindəyik. Biz o  iki serialda inkişaf etdik,  özümüz yetişdik. Məsələn, “Məhkumlar”da biz quruluşçu operator, işıq  şefini  və rejissor assistentini Türkiyədən gətizdirmişdik. Büdcə də müəyyən qədər ona  imkan  verirdi. Həm də zaman etibarilə biz həftəyə bir bölüm çəkirdik – 45 dəqiqəlik.

 

 

 

Fuad Babayev: Həm də ola bilsin o vaxt  bizdə  kadr potensialında problem var idi.

 

 

Yaşar Əhmədov: Kadr potensialında problem hər zaman var. Elə indinin özündə də. Bu başqa mövzudur, ona da gələrik. “Məhkumlar”  bizim peşəkar anlamda ilk işimiz idi, sujet xəttimiz bir az orta təbəqənin yaşayış tərzini əks etdirirdi. “Toy gecəsi”ndə isə bahalı həyat tərzinə müraciət etmişdik. Həm də artıq texnika almışdıq. “Məhkumlar”dan sonra öz texnikamızla çəkməyə başladıq. Dronlar o vaxt yox idi, ilk dəfə biz serialda drondan  istifadə etdik. Yəni inkişafa doğru bir addım atdıq. Bu həm də təşkilatçılıqla bağlıdır. “Maserati”, “Yaquar” markalı maşınlar, bahalı evlər tapdıq. Təbii ki, orada müəyyən qədər Namiq  Qaraçuxurlu faktoru da var idi və  bu,  öz bəhrəsini verdi. Möhtəşəm ofis binasını da serial üçün tapdıq. Müəyyən dəstəklərimiz də vardı. Serial işi elədir ki, burada sadəcə maliyyə ilə hər şey həllini tapmır. Dəstək, münasibətlər də lazımdır. Filmdə lazım olan zəngin evi, yaxud bahalı ofisi tapmayanda və ya onu daha zəif biri ilə əvəz edəndə, film alınmır. Düşünürəm ki, əsas məsələ indi Azərbaycan kinosunu, serialını həyatda saxlamaqdır.

 

 

Fuad Babayev: Ümumiyyətlə, Azərbaycan serialı dünyaya çıxa bilərmi? Azərbaycan gerçəklikləri və yaxud Azərbaycan tarixi dünya tamaşaçısı  üçün maraqlıdırmı?

 

 

Yaşar Əhmədov: Bunun ilk örnəyi bizim “Günəşim ol” serialımızdır. Artıq həmin serial Özbəkistanda yayımlanır. Onların  saytında gedən məlumat məndədir və orada “Свет моей души“ adı ilə nümayiş etdirilir.

 

 

Fuad Babayev: Təbii ki, serial dublyaj olunur.

 

 

Yaşar Əhmədov: Təbii ki. Yəni artıq Azərbaycan serialı dünyaya çıxmağa başlayıb.

 

 

Fuad Babayev: Bu yayım gəlir gətirirmi?

 

 

Yaşar Əhmədov: Hələ ki, gəlir gətirmir bizə. Amma bu dəqiqə biz onun gəlir gətirməsini gözləmirik. Niyə? Çünki ilk dəfə Osman Sınav “Dəli Ürəyi” çəkdi və serialı bütövlükdə ərəblərə bir dollara satdı. Təbii ki, simvolik qiymət idi. Amma indi türk seriallarının satışı Amerika filmlərindən daha bahadır ərəb ölkələrində.

 

 

Fuad Babayev: Bizim də belə şansımız varmı?

 

 

Yaşar Əhmədov: Təbii, şans həmişə var.

 

 

 

Reyhan  İsayeva: Mən hələ ki, müasir seriallarımızın satışını görmürəm. Bir də burada bir hədəf  olmalıdır, serialı hansı ölkəyə satmaq istəyirik? Dünya çox böyükdür. Burada inkişaf etmiş dövlətlər var, inkişaf etməkdə olan dövlətlər var və inkişaf etməmişlər  var. Biz hədəfimizi müəyyənləşdirməliyik. Bizim hədəfimiz əgər Almaniyadırsa, Türkiyədirsə, mümkün olmayacaq. Amma Orta Asiya ölkələrinə nəzər salsaq, bəlkə ola bilər. Hətta həmin ölkələr də Hindistan, Türkiyə seriallarına baxırlar. Ona görə də mən hələ ki, belə potensialı görmürəm.

 

 

Fuad Babayev: Məşhur “Möhtəşəm yüz il”  serialı Osmanlı tarixinə marağı oyatdı. Sizin qənaətinizcə, Azərbaycana, onun tarixinə maraq doğura bilərikmi?

 

 

Reyhan İsayeva: Dünyada hind kinosu, gürcü filmi fenomeni qəbul edilir. Düşünürəm ki, bəşəri olmaq üçün öncə milli olmalısan, kifayət qədər milli olmalısan ki, öz millilik konsepsiyandan  da bəşəriləşə biləsən. Biz də o vaxt qəbul olunacağıq ki, bizim seriallarda biz azərbaycanlı olaraq öz koloritimizi tapaq. Biz təbii ki, çox koloritli bir xalqıq,  onu tapıb, seriala  gətirib, tarixi və ya həddən artıq milli adət-ənənələrə söykənən  bir serial çəksək, bəlkə də onu sata bilərik.

 

Yaşar Əhmədov: Mən əlavə olaraq onu deyim ki, Reyhan xanım haqlı olaraq vurğuladı ki, biz Avropaya  serial sata bilmərik. Çünkü biz Avropa üçün hələ ki, maraqlı deyilik. Onlar üçün Osmanlı İmperiyası maraqlı idi. Bizim  hələlik Avropanı maraqlandıracaq xüsusi bir mövzumuz yoxdur, ən azı filmimizdə, serialımızda.  Əslində çox böyük bir bazarımız var. Sadəcə o bazarla üst-üstə düşə bilmirik. Bu bazar Cənubi Azərbaycandır. Amma onlarla da müəyyən fərqlərimiz var, hicab, qapalılıq məsələsi olmasaydı, o bazar bizi çox inkişaf etdirə bilərdi. O bazarın tələblərinə uyğun işləyə bilsək, böyük inkişafa nail ola bilərik.

 

 

Fuad Babayev: Bu ifrat lokalizasiya olmazdımı?

 

 

Yaşar Əhmədov: Haqlısınız. Ona görə də biz nə edirik? Biz özümüz  edə bildiyimizi edirik. Yəni hal-hazırda öz bazarımız üçün istehsal edirik. Buradan çıxmağa cəhd göstəririk.  Məsələn,  bizim “Günəşim ol” niyə xarici bazara çıxa bildi? Çünki orada Reyhan xanımın dediyi kimi, müəyyən qədər milli kolorit vardı. Serial dövlət  dəstəyi ilə Lənkəranda çəkilib. Orada yaşıllıqlar, bizim həsirçilk,  əkinçilik ənənələrimiz və s. var idi. Orada azərbaycançılıqdan müəyyən elementlər var idi. Və tamamilə regionda çəkildi.  Özbəklər təxminən 10-12 Azərbaycan serialı götürmüşdülər, onların içərisində çox reytinqli seriallar da olub.  Lakin yalnız bizim serialımızı seçmişdilər. Niyə seçmişdilər, soruşsanız, konkret cavab verə bilmərəm.  Amma mən ehtimal edirəm ki, Reyhan xanımın dediyi kolorit orada var.

 

 

Reyhan  İsayeva: Elə bir mövzu  tapmalıyıq, sujet xətti düşünməliyik ki, bununla  həqiqətən də kimlərisə təəccübləndirə bilək.

 

 

Yaşar Əhmədov: Mən Orta Asiyada olanda serillarımızı aparmışdım ora. Orada türk seriallarını efirə verirlər. Soruşdum ki, bir seriyanı neçəyə alırlar. Dedilər ki, bir bölümünü 1500 dollara alırlar. 2002-2003-cü ilin seriallarını, “Kurtlar Vadisi”, “Asmalı Konak” seriallarını onlar indi verirlər. Təklif etdim ki, onlara 2015-2016-cı ilin seriallarını verim, tanış olsunlar. Serialı da qoydum baxdılar, bəyəndilər ki, gözəldir. Hər halda 2002-ci ilin türk seriallarından daha üstündür.  Yeri gəlmişkən, türklər də qəbul edirlər ki, biz bu dəqiqə onların on il bundan öncəki durumundan  daha  yaxşı səviyyədəyik. Həm texnika baxımından, həm də digər məsələlərdə. Dedim ki, gəlin, bunu ucuz verirəm sizə, məsələn,  300-500 dollara. Dedilər ki, serial əladır, amma Azərbaycan serialıdır, necə qarşılanacağını bilmirlər.

 

 

Reyhan İsayeva: Brend məsələsi var. Biz ayaqqabının tanınmış brend olduğunu biləndə, alırıq, amma nə isə qeyri-müəyyən marka olanda ona tərəddüdlə yanaşırıq.

 

 

Fuad Babayev: Yaşar müəllim dedi ki, bizim indiki seriallarımız 10 il bundan əvvəlin Türkiyə seriallarından üstündür və bunu türklər də etiraf edir. Amma bizdə “Bizim Cəbiş müəllim”  və yaxud vestern janrında diqqət  çəkən  film sayılan “Yeddi oğul istərəm” çəkiləndə türklər yetərincə zəif filmlər çəkirdilər.

 

 

 

 

Yaşar Əhmədov: Gəlin, biz sovet filmi ilə Yeşilcamı ayıraq. Biz 1992-ci ildən, müstəqilliyimizi əldə etdikdən sonrakı  dönəmdən danışırıq. Mən daha çox serialları nəzərdə tuturam. Çünki hətta 1992, yaxud 1993-cü ildə çəkilmiş “Yuxu” filmi belə türklərin bir çox filmlərindən yaxşıdır. Doxsanıncı illərin əvvəllərinə qədər bizdə serial olmayıb .

 

 

Fuad Babayev: Serial kimi dəyərləndirilə biləcək televiziya tamaşaları olub.

 

 

Yaşar Əhmədov: Əlibala Hacızadənin əsərləri əsasında “İtkin gəlin” tamaşası olub, amma ona da əslində serial deyə bilmərik. Çoxseriyalı bədii filmə daha çox bənzəyir. Tam serial janrında qəbul ediləcək bir şey deyil. Serial minimum 13 bölümü keçməlidir. Sizin dediklərinizə qayıtsaq, bizdə çox böyük sənət olub. İstər aktyorlar, istərsə də böyük rejissorlar olub. Amma 1990-cı illərdə kino sahəmiz dağıldı.  Bir neçə il bizdə ümimiyyətlə heç nə olmadı. O illər bizi çox geri saldı. Yalnız 7-8 il sonra toparlanmağa başladıq və gördük ki, onlar çox irəli gediblər.  Və onların arxasınca getməyə başladıq.

 

 

Fuad Babayev:  Bəs tempi necə görürsünüz? Biz özümüzü Türkiyə ilə müqayisə edirik. Türkiyədə serial çox ciddi bir biznesdir. Və biz irəlilədikcə onlar da irəliləyir. Üstəlik orada biznes, reklam, türk kanallarının böyük auditoriyası var, reklamın hər dəqiqəsinin qiyməti var, daha obyektiv bazar və rəqabət var.

 

 

Yaşar Əhmədov: Dinamika olaraq soruşursunuzsa, hara qədər davam edəcəyini mən deyə bilmirəm. Mən hiss edirəm ki, temp getdikcə zəifləyir. Dinamika, sürət baxımından biz onlardan çox yüksək sürətlə hərəkət edirik. Belə deyək, onların 20 ilə keçdikləri yolu biz artıq 10 ilə tamamlamaq üzrəyik. Biz gündəlik seriala keçdik və müəyyən şeyləri kənara qoymağa məcbur olduq. Əslində Azərbaycanda gündəlik serial istehsal edən cəmi iki şirkət var: Biri “Oskar  film”dir,  digəri “Media master”, bir də televiziyalardan “Xəzər TV” müəyyən qədər öz imkanları ilə edir.

 

 

Fuad Babayev:  Yəni iki  prodakşn və  bir televiziya?

 

 

Yaşar Əhmədov: Bəli. Başqası yoxdur, çünkü bu çox çətin işdir və biz öz sevgimizlə, istəyimizlə bu işə girməmişik. Biz həftəlik seriallar istehsal edirdik. 2014-cü ildə biz  “Səni ürəyim sevdi” serialını istehsal etdik və ondan sonra devalvasiya oldu və dayandıq. Niyə? Çünki maliyyə yoxdur. O serialdan sonra bir  il boş-bekar oturduq, bilmədik nə edək, nə işlə məşğul olaq. Reklamlar çəkdik, amma serial çəkə bilmirdik. Bir ildən sonra düşündük ki, nə edək, axı bizim bildiyimiz iş budur. Texnikamız var, kollektivimiz var, nəsə eləməliyik. Bazarı  gözləməyəcəyik ki, bizə nə vaxt çoxlu pul gələcək, yenidən o büdcələr olacaq, biz yenidən işləyəcəyik. Bir illik pauzadan sonra Reyhan xanımla birlikdə “Dəfnə ağacı“ serialına başladıq. Bu serial artıq bizim gündəlik ilk serialımız idi, həftədə dörd gün gedirdi.

 

 

Fuad Babayev:  Artıq siz pauzadan sonra həftəlik yox, gündəlik rejimə keçdiniz?

 

 

Yaşar Əhmədov: Niyə keçdik? Serial məsələsində belə bir şey var: standart  xərclər aylıqdır. Çünkü biz hər adamı Türkiyədəki kimi bir  bölüm üçün çalışdıra bilmərik. Bizdə əksər xərclər aylıqdır. Bizdə insanlar aylıq maaş alır. Aktyorlar da, texniki qrup da, işıqçı da və s. Məsələn, həftəlik serialda ssenaristlər bölüm başı işləyirdilər, yəni hər seriya işləyirdilər. Amma gündəlikdə bu yoxdur, çünkü büdcələr də ona imkan vermir.  Məsələn, aktyoru çağırırsan, bir günü 100-150 manatdır, mən onu 10-15 gün çağırıram. Ona 3000 manat verə bilmərəm axı. Ondansa çağırıram, bu məbləğin 1/3-nə danışıram. Deyirəm, ayda bu qədər maaş alacaqsan, gəl, işləyək. Üç gün də olsa bu maaşı alacaq, on gün də olsa.

 

Fuad Babayev: Və Siz maraqlısınız ki, çəkiliş çox olsun. Amma axı insanlar tükənə bilər?

 

 

Yaşar Əhmədov: Çox olsun deyəndə ki, sujet xətti nəyi tələb edirsə, onu veririk

 

 

Reyhan İsayeva: O da sujetə təsir edir.

 

 

Yaşar Əhmədov: Təbii ki, sujetə təsir edir. Yenə deyirəm, aylıq xərclər var, standart xərclərimiz var, bundan qaçmaq olmaz. Ayda biz filan qədər məbləği xərcləməliyik. İstər ayda 4 seriya çəkək, istərsə də 16. Bu məbləğ xərclənməlidir. Bizim həftəlik serialda normal büdcələrimiz var idi, normal işləyə, insanlara normal pul verə bilirdik və pul qazanırdıq. Biz  pul qazanmalıyıq. Mən yapımcı olaraq pul qazanmasam, sabah çəkməkdə maraqlı olmayacağam. Çünki pul qazanmalıyam, texnikama o qədər pul xərcləmişəm, texnikamı yeniləməliyəm, işığı yeniləməliyəm, onu eləməliyəm, bunu eləməliyəm ki, maraqlı olum.

 

Reyhan İsayeva: Sizin verdiyiniz sualla bağlı Yaşar müəllim prodüser tərəflərini danışdı. Mən yaradıcı tərəfini demək istərdim. Siz bayaq haqlı olaraq dediniz ki, insanlar tükənə bilər. Bu nə vaxta qədər davam edəcək? Bu yaxınlarda belə bir proses oldu. Türk ssenaristləri etiraz etdilər ki, onlar 2 saat yarımlıq material yazmaq istəmirlər. Həqiqətən biz sanki özümüzü zorlayırıq, yəni bizim beynimiz buna dayanmır. Mənə elə gəlir ki, bu reallıqdır  və  bizdə də dəyişiklik nə vaxtsa olacaq. Mən və ətrafımdakı 10 nəfər  də deyəcək ki, mən beynimi bu qəpik-quruşa satmaq  istəmirəm. Mənə tamaşaçı fikri maraqlı deyil. Mən tamaşaçını öz ardımca aparıram və mən də bu qanunu belə qoyuram. Nə vaxt ki, o səviyyəyə çatacağıq, nə vaxt ki, kinoya təsadüfi  adamlar deyil, həqiqətən oxumuş, xaricdə, Avropada, Türkiyədə təhsil almış insanlar rəhbərlik edəcək, bu olacaq. Və rejissor prodüserdən tələb edəcək ki, mənə bu işıq lazımdır, bu operator lazımdır. Mənə dəxli yoxdur, o neçəyə gəlir, tap gətir və mən keyfiyyətli iş ortaya qoyum. Bu proses nə vaxtsa getməlidir.

 

 

Fuad Babayev: Sizin qənaitinizcə, ümumiyyətlə,  o istiqamətdə proses gedirmi?

 

 

Reyhan İsayeva: Bəli, gedir. İndi kino-teatrlarda görürsünüz hansı proses gedir? Son beş ilə nəzər salsaq, kino-teatrda Azərbaycan filmi yox idi. Amma indi var və çox primitiv komediyadan başladılar. İndi artıq rəqabət artıq o qədər çoxalıb ki, hamı çalışır yaxşısını etsin.  İndi artıq dram filmləri çəkilir, insanlar artıq dram istəyir. Bu gələcək, melodram gələcək, kriminal gələcək, detektiv gələcək. Əgər bu proses kinoda gedəcəksə, deməli, serialda da gedəcək. 7-8 il  öncə  ilə  müqayisədə bu il artıq müəyyən irəliləyişlər var, serialla bağlı. Biz artıq yazanda fikirləşirik. Yaşar müəllimlə biz o prosesi keçmişik, bilirik, biz də başa düşürük. Çəkiliş meydançasıdır, əziyyət çəkirlər. Biz çox məkan yazsaq, çox rol yazsaq,  maddi cəhətdən çatdırmaq olmaz. Biz bunların hamısını beynimizdə saxlayırıq. Amma bu artıq beynimi zorlamadır, yaradıcı proses deyil, fabrik işi olur. Yəni mən böyüdükcə, buna getməyəcəm. Deyəcəm gəlin, daha yaxşısını edək.

 

 

Fuad Babayev: Siz ona getməyə bilərsiniz, amma ona getməyə hazır olan adamlar olacaq axı.

 

 

Reyhan İsayeva: Mən də onu deyirəm. Buna yalnız mən yox, bütün yaradıcı qrup getməlidir. Biz hamımız bu tələbi etməliyik. Biz kanalın qarşısına şərt qoymalıyıq ki, məndən yaxşı serial tələb edirsənsə, reytinq verməyimi istəyirsənsə, xahiş edirəm, büdcəni böyüt. Bu cür çəkdikcə də inkişaf gedəcək.

 

 

Yaşar Əhmədov: Reyhan xanımın dedikləri ilə razılaşdığım və razılaşmadığım tərəflər var. Kapitalizmdə Reyhan xanımın dediyi bəzi şeylər olmur. Yəni mən bunu bilirəm, mənim dediyim kimi olmalıdır, mən bunu belə yazıram. Bizdə hər şey zəncirvaridir. Reyhan xanım  bəzi sözləri deyəndə mən özümü vicdani olaraq  narahat hiss etdim, sanki hər şeyi biz edirik. Hət şey üçün qərarı biz vermirik. İnsanları basqı altında qəsdən işlətmirik. Məsələn, bir şeydən danışım – reytinqdən. Reytinq dünyada əlavə gəlir, gündəmdə qalmaq, sponsor dəstəyidir. Bizdə isə reytinq sadəcə həyatda qalmaq üçün, gələcək sezon üçün lazım olan vasitədir. Türkiyədə 300-500 min lirədən aşağı serial yoxdur. Beş yüz min lirəyə  bunlar serial verirlər, serialın reytinqi götürülür minimum 8-dən. 8-dən aşağı sən reytinq verə bilməzsən,  versən,  serial dayandırılacaq. Amma 8-dən yuxarı, 9-10 verdikdə 500 min olacaq 550-600 min və ya 700 min.

 

 

Fuad Babayev: Sizcə, orta statistik  tamaşaçının obrazı necədir. Ümidverici obrazdır?

 

 

Reyhan İsayeva: Biz həqiqətən bu barədə çox danışırıq  ki, bizim tamaşaçı  kimi görmək istəyir. Qənaətim budur ki, bizim tamaşaçı əzilən,  dərdlərə məhkum olunan,  başına min bir oyun  gətirilən, adət-ənənələr üzündən öz seçimini edə  bilməyən, seçimə məcbur edilən adamlara baxmağı sevir, ona acıyır.

 

 

Yaşar Əhmədov: Bir də  pislik edən insana.

 

 

 Rəna İsayeva: O, mənfi qəhrəmandır.

 

 

Fuad Babayev: Yəni ona da rəğbət var?

 

 

Yaşar Əhmədov: Əslində ona böyük rəğbət var. İstənilən serialda həmişə bir və ya  iki mənfi obrazımız olur. Rəyləri oxuyurdum,  hər yerdə deyirlər ki, filankəs  rədd olsun, zəhləm gedir ondan. Onu çıxarın.  İki bölümdə həmin şəxs olmayan kimi yazırlar ki, filankəs hardadır. Niyə yoxdur. Ona görə baxırdıq seriala. Əslində bizim tamaşaçının  özünün  düşüncəsi ilə dilə gətirdiyi eyni deyil. Nə istədiyini heç vaxt dilə gətirmir. Mən hər zaman danışanda, deyirəm ki, tamaşaçının dediyinin əksinə edin.

 

 

Reyhan İsayeva: Bizim tamaşaçının müsbət qəhrəmanı daim əzilən, seçim edə bilməyən, ata-ananın seçimi ilə ərə gedən, yaxşı olsun deyə özünü qurban verən, pis qaynanası olan, əri tərəfindən döyülən, söyülən, başına əzab-əziyyət gətirilən insandır. Oturub ona necə baxırlar. Onun haqqında necə  danışırlar – “əsl mənim taleyimdir”. Sən demə, bizdə hamının taleyi eynidir. Biz öz seçimimizi  edə bilməyən, valideyinimizə öz sözümüzü deyə biməyən, həyat yoldaşımıza sözümüzü deyə bilməyən, axına düşüb, gedən insanlarıq. Nəticədə də onlara rəğbət bəsləyirik.

 

 

 Hazırladı: Aydan Abaslı, 1905.az