Tarixən məlumdur ki, illərlə azərbaycanlılara qarşı soyqırımı həyata keçirən ermənilər müxtəlif vasitələrlə Lənkəranda yurd-yuva salmaq üçün həm rus, həm də İrandakı havadarlarından dəstək almışlar. Firudin Nurullabəyli “Mirmustafa xan” kitabında tarixi mənbələrə əsaslanaraq yazır:

…Yüz ildən çoxdur ki, türk xalqları  ifrat erməni millətçilərinin fiziki və mənəvi terrorundan, işğalçılıq və soyqırımı siyasətindən əziyyət çəkirlər.

Müstəqillik dövründə Azərbaycanda xalqın milli-tarixi yaddaşının bərpa olunması və mənəvi özünüdərk proseslərinin daha da dərinləşdirilərək möhkəmləndirilməsi istiqamətində həyata keçirilməkdə davam edən müdrik və uzaqgörən dövlət siyasəti ölkəmizdə yeni təfəkkürün formalaşdırılmasına geniş imkan yaradır.

Azərbaycanın çağdaş tarixində unudulması mümkün olmayan, bütövlükdə xalqın təhtəlşüuruna dərin iz salaraq onu daim milli özünüdərk ruhunda kökləyən faciəli hadisələr var ki, bunlar əsrlər ötsə də, heç zaman qan yaddaşımızdan silinməyəcək. Ermənilərin faşist xislətini, gerçək mahiyyətini çılpaqlığı ilə açan Xocalı soyqırımı da məhz belə dəhşətli hadisələrdəndir.

Tehran Universitetinin professoru, qafqazşünas alim Bəhram Əmirəhmədiyanın 20 Yanvar faciəsinin ildönümü münasibətilə qələmə aldığı “Qara Yanvar – Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyində dönüş nöqtəsi” məqaləsi xəbər onlayn saytında dərc edilib. Bu məqalədə dr. Əmirəhmədiyan 20 Yanvar hadisəsinin nə üçün Azərbaycan xalqı üçün taleyüklü və milli kimliyin yenidən qazanıldığı bir gün olduğunu araşdırır.

Bu isə bizim faciəmizi əks etdirən, heç bir rəssam, sənətkar təxəyyülündən, fantaziyasından asılı olmayan, vaxta-zamana tabe olmayan sənəddir, foto faktdır. Onu kimin çəkməsindən, nə vaxt və hansı şəraitdə çəkməsindən asılı olmayaraq mənası dəyişməyəcək, ağrısı-acısı azalmayacaq.