Dağlıq Qarabağın alban əhalisinin qriqorianlaşması və erməniləşməsi uzun sürən bir tarixi proses olmuşdur:

Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi.

XIX əs­rin əv­vəl­lə­rin­də er­mə­ni­lə­rin Cə­nu­bi Qaf­qa­za, Azər­bay­ca­na küt­lə­vi kö­çü­rül­mə­si Ru­si­ya­nın Ru­si­ya-İran mü­ha­ri­bə­lə­rin­də qə­lə­bə­si nə­ti­cə­sin­də müm­kün ol­du. Əl­bət­tə, er­mə­ni­lə­ri Qaf­qaz­da yer­ləş­dir­mək, on­la­rı öz hi­ma­yəsi atına almaq si­ya­sə­ti I Pyotr tə­rə­fin­dən baş­la­mış­dı və son­ra­lar di­gər Ru­si­ya çar­la­rı da bu­nu da­vam et­dir­miş­di­lər.

Ermənilərin xarici torpaqları ələ keçirərək ərazilərini genişləndirmə planları öz davamlılığı ilə xarakterizə olunur. Onlar öz iddialarını təmin etmək üçün müxtəlif faktları saxtalaşdıraraq digər xalqlara məxsus mədəni dəyərləri mənimsəməyə çalışırlar. Buna musiqi, müxtəlif təamlar, geyimlər, toponimlər və s aiddir.

Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi.