XVI əsrdə Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin (1501-1736) ictimai-iqtisadi, siyasi, mədəni, ideoloji mərkəzi olmuşdur. Azərbaycan, İran, Cənubi Türkmənistan və müasir Əfqanıstan (Bəlx vilayəti istisna olmaqla),İraqi-Ərəb və s. ərazilər Səfəvilər dövlətinin sərhədləri daxilində idi.

1991-ci il oktyabrın 18-də “Müstəqillik haqqında” Konstitusiya aktının qəbul edilməsi ilə XX əsr Azərbaycan tarixinin yeni mərhələsi başlandı.

İnsan qədim dövrlərdən özünü, tayfasını və ya mənsub olduğu nəslini  fərqləndirmək üçün rəmz seçməyə adət edib. Bütün dünyada yayılan bu ənənənin müasir nümunəsi gerb, keçmiş forması isə totemdir. “Totem” termini Şimali Amerikada yaranıb və yerli hinduların dilində “ototem” – “onun nəsli” mənasını bildirir. Sahil boyunda məskunlaşan tayfalar balığa, tısbağaya, çöl adamları ilana, meşədə yaşayanlar isə ayıya, marala, canavara totem kimi baxıblar.

28 aprel 1920-ci ildə Sovet Rusiyasının hərbi təcavüzü nəticəsində süquta uğramış Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazisində Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının (Azərbaycan SSR) yaradıldığı elan olundu.  

Azərbaycanın XVIII əsrin ikinci yarısındakı tarixi əslində müstəqil və yarımasılı dövlət qurumlarının-xanlıqların tarixindən ibarətdir. Azərbaycan ərazisində ilk müstəqil xanlıqların yaranması XVIII əsrin 40-cı illərinə aiddir. Onların bəziləri Nadir şah dövlətinin süqutundan sonra meydana gəlmişdisə, digərləri hələ Nadir şahın hökmranlığı dövründə İran əleyhinə mübarizə nəticəsində formalaşmışdı.