در سال ۱۸۹۷ میلادی تعداد ۲۹۰۰۶ نفر در منطقه ایروان ساکن بوده که ۱۲۵۲۳ نفر آنها را ارمنی ها و ۱۲۳۵۹ نفرشان را نیز آذربایجانی ها تشکیل داده اند.
مطابق سرشماری سراسری روسیه مربوط به سال ۱۸۹۷، افزون بر دوازده هزار نفر (۴۹ درصد) اهالی آن شهر عبارت از آذربایجانی ها (تاتارها) بوده است. ولی در نتیجه سیاستهای تصفیه قومی که سالیان مدیدی اجرا شده و انتقال ارامنه از ایران و دولت عثمانی به آن منطقه، پایتخت ارمنستان به شهر تک ملیتی تبدیل گشت. سرشماری سال ۱۹۵۹ نشان میدهد ۹۶ درصد و در سال ۱۹۸۹ نیز ۵.۹۶ در صد اهالی شهر ایروان ارمنی ها بوده اند. تعداد آذربایجانی های ساکن برابر با ۱.۰ در صد کل اهالی ایروان بوده است. تغییرات اجباری در رشد جمعیتی ایروان بدست ملی گرایان ارمنی عضو حزب “داشناکستیون” انجام شده است. آنها با ترور اهالی مسلمان بومی، بافت جمعیتی ایروان را به نفع ارمنی ها تغییر میداده اند.
در نتیجه سیاستهای پاک سازی قومی نه فقط آذربایجانی های ساکن ایروان طرد شدند بلکه مسجد آذربایجانی موجود در ایروان نیز از بین رفت. بسیاری از آذربایجانی های مکنت دار از املاک و ثروت خود محروم مانده و نتیجتا ورشکست شدند.
منبع http://nowoselie.ru/
