در کتابی تحت عنوان “Armenian acts of cultural terrorism” به قلم جعفر قیاسی و ابراهیم بوزیئل از کتاب “اهالی ارمنستان شوروی” (چاپ سال ١٩٣٢) تألیفی کورکودیان اقتباس شده که تعداد دو هزار جای نام از کل ٢٣١۰ توپونیم موجود در ارمنستان در اوایل قرن بیستم میلادی ریشه ترکی داشته است.
تغییر نام های جغرافی در جمهوری شوروی ارمنستان ربط مستقیمی به تحولات داخلی در اتحاد شوروی داشته است. از سال ١٩٢۴ تا ١٩٣۰ تعداد ٨۰ جای نام در معرض تغییر و تحولات قرار گرفته است. تغییرات نام توپونیمهای مزبور طی فرمان رسمی مورخ ٣ ژانویه سال ١٩٣٥ مورد تأیید قرار گرفته است. در آن فرمان تأکید شده بود که بسیاری از جای نامها تبلور باقی مانده های دینی، فئودالی-صنفی دوره های ماقبل بوده و ماهیت متغییر و مخربی داشته است. علاوه بر این، تکرار برخی نام های جغرافی در دو محل مختلف و بیشتر موجب بروز مشکلاتی در فعالیتهای ادارات پست وتلگرف و غیره میشده است. روند تغییر نام توپونیمها در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم (١٩۴٥-١٩٥۰) سرعت بیشتری بخود گرفته که یکی از دلایل اصلی این امر بازگشت گسترده ارمنی ها به اتحاد شوروی در ماه نوامبر سال ١٩۴٥ بوده است. از سال ١٩۴۶ تا ١٩۴٨ تعداد ٩۰ هزار ارمنی از خاور میانه، آمریکای شمالی و جنوبی و نیز اروپای غربی وارد ارمنستان شدند.
مصوبه مورخ ١۰ مارس ١٩۴٨ شماره ٧۴٥ شورای وزیران اتحاد شوروی در خصوص برنامه های جابجایی کالخوزچیان و سایر اهالی آذربایجانی از جمهوری شوروی سوسیالیستی ارمنستان به جلگه کور و ارس واقع در جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان یکی دیگر از عوامل سیاسی-اجتماعی موثر در روند تغییر نام توپونیمها در ارمنستان بوده است. در راستای اجرای این برنامه، قرار بود صد هزار نفر در یک اقدام به اصطلاح داوطلبانه جابجا شوند. اجرای برنامه جابجایی در سه مرحله پیش بینی شده بود: در سال ١٩۴٨ تعداد ١۰ هزار نفر، سال ١٩۴٩ تعداد ۴۰ هزار نفر و در سال ١٩٥۰ نیز ٥۰ هزار نفر.
ما شاهد افزایش شدید در روند تغییر نام توپونیم ها در دوره ای بین سالهای ١٩۶٧ و ١٩۶٨ هستیم. در آن دوره اسامی ٥۰ جای نما عوض شده بود. در اواخر سالهای ١٩٨۰ در جمهوری شوروی سوسیالیستی ارمنستان فقط نام ١٥٢ روستا به زبان ترکی بوده است.
در مجموع، بین سالهای ١٩٢۴-١٩٨٨ بیش از ۶۰۰ توپونیم در جمهوری شوروی سوسیالیستی ارمنستان تغییر نام یافته است. بگفته مانوک واردانیان، رئیس کمیته دولتی ثبت اموال منقوله، در سال ٢۰۰۶ نام ٥٧ منطقه مسکونی و در سال ٢۰۰٧ نیز ٢١ منطقه مسکونی دیگر عوض شده است. و بدلیل ازدیاد مشکلات موجود در زمینه انتخاب نامهای جدید، این روند بطول انجامیده است.
تهیه شده از سوی گوندوز نصیب اف
برپایه مطالب مندرج در سایت http://dic.academic.ru
