قره باغ و نقش روسیه در بحران دویست ساله آن
روسیه پس از قرارداد های گلستان و ترکمنچای اهالی مسلمان قره باغ را تهدیدی برای منافع خود می دید، تهدیدی که ترس پیوستن دوباره قفقاز به ایران را در جان روس ها زنده می کرد. دلبستگی اهالی مسلمان قره باغ به اسلام و ایران روسیه را مجاب کرد که جمعیت اقلیت ارمنی وفادار به خود در این منظقه را افزایش دهد.
سرویس قفقاز آناج: اسناد معتبری حکایت از این دارد که امپراطوری روسیه از سال های دور درپی کوچاندن ارامنه به قفقاز جنوبی بوده است، تا از این طریق در مقابل امپراطوری عثمانی و ایران اهرم فشار داشته باشد و تاسیس اولین گروه های نظامی چریکی بین ارامنه مهاجر و قتل عام مسلمانان در شرق ترکیه و شمال غرب ایران در شهر هایی چون خوی ،سلماس و خود ارومیه صحه ای بر این مدعاست.
پاکسازی نژادی صورت گرفته در شهر های قره باغ، و اسکان دادن ارامنه مهاجر به منطقه از اولویت های روسیه از سال های دور بوده است. سیاستی که منجر به قتل هزاران مسلمان شیعه در طی دویست سال گذشته شده است.
