نامه حاضر از سوی دامیئن ده مارتل کمیسار عالی فرانسه در امور قفقاز در تاریخ ٢۰ جولای سال ١٩٢۰ به وزارت امور خارجه کشور متبوع خود ارسال گردیده است.
بیل شوستر یکی از رئیسان مشترک گروه کاری آذربایجان در کنگره ایالات متحده آمریکا بیانیه ای را در رابطه با فرا رسیدن ۲۵مین سالگرد فاجعه بیستم ژانویه صادر کرده است. در بیانیه این عضو کنگره آمریکا آمده است که روز بیستم ژانویه سال ۱۹۹۰ ارتش ۲۶ هزار نفره شوروی مجهز به سلاح های سنگین به سوی اهالی غیر نظامی باکو حمله کرده که در حال برگزاری تظاهرات مسالمت آمیزی بوده اند و در نتیجه این حمله صدها انسان کشته و یا زخمی شده اند. ب. شوستر این حادثه را بعنوان هشدار به سایر جماهیر شوروی برای جلوگیری از فروپاشی رژیم کمونیستی دانسته است.
واحدهای ارتش اشغالگر ارمنستان با بکارگیری مسلسلهای سنگین، خمپاره اندازها و آر پی چی ها در ۷۵ مورد رژیم آتش بس را در محورهای مختلف نوار جبهه نقض کرده اند.
بی رحمی بیش از حد ملی گرایان ارمنی نسبت به انساندوستی، دلسوزی و میهن پرستی ملتهای ترک و آذربایجانی، یکی از دلایل اصلی بروز اختلاف نظرها بین ترکها و ارمنی ها بوده است.
نمایندگان داشناکی ها دسته های مسلح داوطلب متعددی را دور خود جمع کرده و بطور بی رحمانه یی زنان، کودکان، کهن سالان و معلولین را در سرزمینهای ترک به خاک و خون میکشیدند که صحنه عملیاتهای جنگی بود.
روز ٢٣ فوریه سال ١٩١٨ مرجع عالی دولتی قفقاز جنوبی موسوم به مجمع ماورای قفقاز تأسیس میشود. ولی بزودی اختلافات شدید پیرامون مهمترین مسائل داخلی و سیاست خارجی بین اعضای فراکسیونهای آذربایجانی، گرجی و ارمنی جزو آن مجمع بروز میکند. اعلام ماورای قفقاز بعنوان جمهوری فدارتیف مستقل در تاریخ ٢٢ آوریل سال ١٩٢۰ نیز قادر به رفع این اختلافات نبوده است. در تاریخ ٢٧ آوریل سال ١٩٢۰ مجمع ماورای قفقاز طی بیانیه ای انحلال این نهاد را و همانروز نیز گرجی ها استقلال گرجستان را اعلام میدارند. روز ٢٧ آوریل سال ١٩٢۰ فراکسیون مسلمان جزو آن مجمع، اقدام به تأسیس شورای ملی آذربایجان میکند.
موزه های قره باغ
تعداد ۳۱ موزه بعنوان مبلغین میراث فرهنگی و مادی کشورمان در مناطق جنگ زده و همچنین در سرزمینهای آذربایجان که تحت اشغال نیروهای مسلح ارمنستان قرار دارد، فعال بوده اند. در حال حاضر ۱۰۳ هزار اثر موزه در سرزمینهای تحت کنترول نیروهای مسلح ارمنستان رها شده است.
هدف ما این است که ضمن آگاه کردن نسل جوان از میراث مادی و معنوی محصور در مناطق اشغالی، در خصوص ضایعات وارده، به سازمانهای بین المللی نیز اطلاع رسانی صحیحی انجام شود. تحقق این ایده در سایه اجرای طرحی از سوی بنیاد حمایت از آزادی بیان (SAMF) با حمایت مالی شورای حمایتهای دولتی از سازمانهای غیر دولتی میسر شده است. گفتنی است شورای مزبور زیر نظر ریاست جمهوری عمل میکند.
کتابی تحت عنوان “مناقشه گرجی-آبخاز سالهای ۱۹۹۲-۱۹۱۷” به قلم ک.ی. کازنین و با مقدمه ا.ر.آیراپتوف در سال ۲۰۱۳ در چاپخانه “یوروپا” در مسکو به طبع رسیده است. این کتاب همانطوریکه در دیباچه آن آمده، فرصتی است برای ترسیم شاخصهای کلی تاریخ طولانی و پیچیده مناسبات اقوام مختلف. کتاب مورد اشاره حاوی یک سری مطالب، اسناد و خاطرات راجع به مشکلات ملی در آبخازیا از دوره مربوط به فروپاشی شوروی تا شروع جنگ گرجی-آبخاز میباشد.
