1905.az

Manuk Abeqyan, tanınmış ədəbiyyatşünas, dilçi, folklorşünas, akademik: “…erməni xalqının kökləri haradadır, buraya necə, nə vaxt, haradan və hansı yollarla gəlib… Bizdə bunun dəqiq və aydın sübutları yoxdur”. («Исmopия apмянcкoй лиmepamypы», Epeвan, 1975).

Son iki yüz ildə xalqımız dəfələrlə kütləvi qırğınlara və soyqırımlara məruz qalmışdır. XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq kütləvi və məqsədli şəkildə Cənubi Qafqaza köçürülən ermənilər havadarlarının köməyi ilə soydaşlarımızın yaşadıqları minlərlə yaşayış məntəqəsini viran etmiş, bir milyondan artıq soydaşımızı soyqırıma məruz qoymuşlar.

1903-cü il – Kilsə torpaqlarının Rusiya Torpaq və ƏmlakNazirliyinin sərəncamına keçirilməsi haqqında çıxarılan qanun kilsənin maliyyələşdirdiyi siyasi təşkilatların maddi vəziyyətinəzərbə vurduğu üçün erməni terrorizminin genişlənməsinə, anti-türk, anti-müsəlmanəhval-ruhiyyəsinin qızışmasına səbəb oldu. 1903-cü il 29 avqust Gəncədə, 2 sentyabr- Qarsda və Bakıda, 12 sentyabr-Şuşada,14 oktyabr-Tiflisdə ermənilər iğtişaşlar və terror törədirlər. 

Maddi-mədəniyyət abidələrinin zənginliyi ilə seçilən Qarabağ bölgəsində, Xankəndi şəhərində işğal dövründə İslam mədəniyyətinə aid olan bütün məscidlər, pirlər, qəbiristanlıqlar, muzeylər və abidələr dağıdılıb, hazırda onlardan bir iz belə qalmayıb. Bu, yalnız Azərbaycan xalqına deyil, bütövlükdə bəşər mədəniyyətinə qarşı bir təcavüzdür.

“Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair Dövlət Proqramı” çərçivəsində Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonları ərazisində ekosistemlərin bərpası, o cümlədən flora və fauna növlərinin qorunması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir.