
1943-cü il Tehran Konfransı zamanı Sovet-İran münasibətləri müzakirə edilərkən, erməni diasporu SSRİ Xarici İşlər naziri V. Molotovdan İranda yaşayan ermənilərin SSRİ-yə köçürülməsini xahiş etmişdir.
“Ermənistan” adlanan ərazidən soydaşlarımızın sonuncu deportasiyasından 26 il ötür.
İndi Ermənistan adlanan tarixi Azərbaycan torpaqlarından soydaşlarımızın 1988-ci il sonuncu kütləvi deportasiyasına ciddi hazırlıq 1987-ci ilin noyabrından başlanmışdı.
Keçmişimizin ən ağrılı-acılı səhifələrindən olan soyqırımı, deportasiya və qaçqınlıq xalqımızın taleyində zaman-zaman dərin izlər buraxıb. Nə yaxşı ki, uzun illər susduqdan (obyektiv və subyektiv səbəblərdən) sonra bu acı həqiqətlərin öyrənilməsi və qloballaşdırılmasına şərait yarandı.
…Ermənilər I dünya müharibəsi dövründə fəallaşdılar. Daşnaksütyun partiyası tərəfindən hələ 1912-ci ildə yaradılmış “Erməni milli bürosu” müharibə dövründə ermənilərin Rusiya tərəfindən müharibədə aktiv iştirak etməsi üçün geniş kompaniya başlatdı.