Zəngəzur qəzasında türk-müsəlman soyqırımı
Əhalisi soyqırım və deportasiyalara məruz qalmış tarixi Azərbaycan ərazilərindən biri də qədim Zəngəzur torpağıdır.
Əhalisi soyqırım və deportasiyalara məruz qalmış tarixi Azərbaycan ərazilərindən biri də qədim Zəngəzur torpağıdır.
Martın 21-də bolşeviklər tatarlara (azərbaycanlılara – red.) ultimatum verdilər. Ultimatumda deyilirdi ki, onlar gündüz saat 5-ə kimi bütün silahları təhvil verməli və sovet hökumətini tanımalıdırlar.
Ermənilər 1917-1918-ci illərdə Şimali Azərbaycanla yanaşı Qərbi Azərbaycanda, həmçinin Güney Azərbaycanın Urmiya, Səlmas, Xoy, Maku və s. ərazilərində müsəlmanlara-türklərə qarşı soyqırım həyata keçirmişdilər.
Rusiyanın İrandakı nazir-rezidenti (səfir), XIX əsrin tanınmış rus yazıçısı Aleksandr Qriboyedov İran ermənilərinin köçürülməsinin təşkilinin L.Lazarev və M.Arqutinski-Dolqorukinin üzərinə qoyulduğunu qeyd edir. Proses 1828-ci ildə İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarının erməni vilayətinə çevrilməsi fonunda baş verirdi.
Ermənilər XIX əsrin 80-ci illərindən başlayaraq, 1917-ci illərin sonlarına qədər dünyanın ən iri dövlətləri – İngiltərə, Fransa və Rusiya dövlətlərinə arxalanaraq, Türkiyənin tarixi ərazisində Erməni dövləti yaratmaq üçün hər cür vasitələrdən istifadə edərək, türklərə qarşı kütləvi qırğınlar törətmişdilər.
Rusiyada fevral inqilabının qələbəsindən ruhlanan ermənilər millətlərin «təyin-müqəddərat hüququ» adı altında Türkiyənin şərq vilayətləri, şimali və Cənubi Azərbaycanın əraziləri hesabına öz dövlətlərini yaratmağa girişdilər.